Wat verstaan we onder haaruitval?
Haaruitval kan heel diverse oorzaken hebben, waaronder schimmelinfecties, eczema, antikankertherapie of extreem voedseltekort. Echter in de meeste omstandigheden heeft haarverlies te maken met een overmatige invloed van mannelijk hormoon ‘androgeen’ (androgenetische alopecie). Dit verklaart de erfelijke kaalhoofdigheid van mannen en het dunner worden van het haar bij de vrouw na de menopauze (tijdens de menopauze wijzigt de verhouding tussen vrouwelijk en mannelijk hormoon).
Bij mensen kent haargroei een vrij regelmatig verloop: er bevinden zich steeds een 60 à 90 % van de haren in de groeifase en 10 à 20% in de rust- of afbraakfase. Indien we ervan uitgaan dat op een hoofd 10.000 haren staan en dat één haar 100 dagen (3 maanden) blijft staan, dan gaan op één dag gemiddeld 100 haren op natuurlijke wijze verloren. Ook al is er bij de mens geen sprake van een ruifperiode, toch is er een zekere seizoensinvloed vast te stellen, met een piek aan haarverlies rond augustus-september.
Maar haarverlies kan ook te maken hebben met stress. Vaak verliezen mensen heel wat haar na een emotioneel belastende periode (zoals het verlies van een partner of kind). Deze vorm van haaruitval wordt gekenmerkt door één of meerdere ronde tot ovaalvormige kale vlekken die goed afgelijnd zijn en meestal beperkt blijven in grootte (alopecia areata).Toch kunnen deze plekken samenvloeien en evolueren tot volledige kaalheid. De kale vlekken komen vooral voor op de hoofdhuid, maar ze kunnen ook de baardstreek, de wenkbrauwen, de wimpers of de schaamstreek treffen. De duur van deze aandoening varieert tussen 4 en 10 maanden. Het genezingsproces begint met de groei van kleine, witte donsharen die progressief verkleuren. Naast haarverlies kunnen ook bepaalde aandoeningen (o.a. auto-immuunziekten, infecties, schildklierproblemen) aan de basis liggen.
Het haarverlies kan ook diffuus, verspreid over de hele hoofdhuid, voorkomen (telogene haaruitval). Deze vorm van haarverlies kan eveneens het gevolg zijn van stress, maar kan ook veroorzaakt worden door hoge koorts, infecties, bloedarmoede, een operatie, een ongeval, een streng dieet, alcoholmisbruik, enz. Ook sommige geneesmiddelen (zoals sommige bloedverdunnende en bloeddrukverlagende medicamenten) kunnen dergelijk haarverlies uitlokken.
Het haarverlies na een bevalling, dat optreedt door plotse daling van het oestrogeengehalte, behoort eveneens tot deze groep.
Ook door het langdurig vastbinden van je haar in een paardenstaart of het aanhoudend spelen met plukjes haar kan leiden tot haarverlies (traumatische alopecie). Herstel kan pas optreden wanneer je de haren met rust laat.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Een gouden raad is: panikeer niet te snel. In de meeste gevallen is haarverlies van tijdelijke aard en groeit het nadien opnieuw terug. Als man met een genetische aanleg voor kaalheid kan je het haarverlies niet echt tegenhouden, tenzij met medicatie of door haarimplantatie.
In geval van traumatische kaalheid is de enige remedie om het haar met rust te laten en er niet langer mee te spelen of aan te plukken.
Probeer in ieder geval je haar met zachtheid te behandelen. Vermijd het gebruik van haarlak of gel en laat je haar op een natuurlijke wijze drogen. Het werken met haardrogers of (anti)-krultangen doet meer kwaad dan goed.
Lees meer
Lees minder
Wat vertel ik mijn apotheker?
Vertel je apotheker zeker wanneer je haaruitval begon. Heb je zelf enig idee aan wat het te wijten zou zijn? Wat eet je zoal dagelijks? De bouwstenen voor haargroei zijn in principe voldoende aanwezig in de dagelijkse voeding, op voorwaarde tenminste dat je voldoende gevarieerd eet.
Wat heb je al geprobeerd en wat was het resultaat hiervan?
Lees meer
Lees minder
Wat kan mijn apotheker voor me doen?
Wanneer je voldoende gevarieerd eet heb je in principe geen extra vitaminen of andere voedingssupplementen nodig om het haar te versterken. Wanneer je om een of andere reden toch wat minder gevarieerd eet gedurende een langere periode (vb. ziekte), kan het nuttig zijn extra supplementen in te nemen. In de apotheek zijn enkele producten voorhanden die specifieke supplementen en vitaminen bevatten die nuttig zijn wanneer je last hebt van broos haar. Bedenk wel dat deze middelen geen soelaas brengen wanneer er sprake is van gedeeltelijke of gehele kaalheid.
Een voedingssupplement dat als doel heeft het haar te verstevigen bevat best een of meerdere van volgende stoffen:
- de zwavelzuurhoudende aminozuren cystine en methionine;
- silicium;
- vitaminen: vitaminen uit de B-groep (vooral vitamine B5 (pantotheenzuur) en B6 (choline)), vitamine H (biotine) en vitamine E (tocoferol) zouden een belangrijke rol spelen bij de haargroei;
- soms treffen we nog andere producten aan in dergelijke preparaten, zoals bijvoorbeeld gierstextract, koper of selenium. Het is minder duidelijk in welke mate ze een bijkomend voordeel bieden.
Een meer specifiek geneesmiddel voor de behandeling van kaalheid is minoxidil (2%). Het is een uitwendige alcoholische lotion die dagelijks op de hoofdhuid moet worden aangebracht. Het product moet wel levenslang worden gebruikt, anders herbegint de haaruitval.
Daarnaast bestaan er nog shampoo's en ampoulen om haaruitval mee te behandelen.
Lees meer
Lees minder
Wanneer dien ik een arts te raadplegen?
Bij vrouwen kan men in zowat 50% van de gevallen de haaruitval afremmen met hormonale preparaten die de werking van het mannelijk hormoon testosterone blokkeren (finasteride en dutasteride). Aangezien je hier inwerkt op de hormonenbalans van je lichaam mag je je doorgaans wel aan enkele vervelende bijwerkingen verwachten. Dit is ook de reden waarom dit bij mannen niet altijd een voor de hand liggende therapiekeuze is.
Chirurgische methodes zoals haartransplantatie en reductie van de hoofdhuid, kunnen zeer bevredigende resultaten opleveren. Bespreek met je arts welke plastische chirurg hiervoor in aanmerking komt. Laat je niet misleiden door de eerste de beste charlatan!
Lees meer
Lees minder