Wat is diabetes tijdens zwangerschap?
Bij zwangerschapsdiabetes zijn de suikerwaarden in het bloed te hoog (bloedglucose).
Zwangerschapsdiabetes geeft doorgaans geen klachten maar kan wel ernstige gevolgen hebben voor moeder en kind.
Mogelijke gevolgen voor het kind zijn een te sterke groei van het kind met grotere kans op complicaties bij de geboorte zoals:
- vroeggeboorte;
- trauma tijdens de bevalling (schouderontwrichting);
- hypoglycemie (te lage suiker na de bevalling);
- geelzucht.
Bovendien hebben deze kinderen een groter risico om overgewicht en diabetes te ontwikkelen op latere leeftijd.
Ook voor de moeder zijn er bepaalde risico’s, zoals:
- problemen tijdens de bevalling (keizersnede);
- teveel vruchtwater (vroeggeboorte);
- problemen met de bloeddruk;
- urineweginfecties.
Vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad, hebben een grote kans om bij een volgende zwangerschap opnieuw diabetes te ontwikkelen. Ook hebben deze vrouwen 50 procent meer kans om in de toekomst diabetes type 2 te ontwikkelen.
Zwangerschapsdiabetes ontstaat doorgaans in de tweede helft van de zwangerschap. Alle vrouwen worden tussen de 24ste en 28ste zwangerschapsweek gescreend.
Na de bevalling verdwijnt de diabetes meestal spontaan. Door het wegvallen van de zwangerschapshormonen worden de bloedsuikerwaarden weer normaal.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
Door hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kan de gevoeligheid van lichaamscellen voor insuline verminderen. Insuline is een hormoon dat wordt aangemaakt door de pancreas en zorgt ervoor dat de lichaamscellen suiker uit het bloed opnemen. Doordat de cellen minder gevoelig zijn voor insuline, wordt de suiker uit de voeding minder goed opgenomen en blijft het in het bloed circuleren.
In bepaalde gevallen is het risico op zwangerschapsdiabetes verhoogd, zoals:
- overgewicht (BMI >25, buikomtrek >88cm).
- familiale voorgeschiedenis van diabetes type 2.
- zwangerschapsdiabetes bij vorige zwangerschap.
- meerlingenzwangerschap.
- kinderen met een hoog geboortegewicht (>4,5kg).
- moeder met een zeer hoog of zeer laag geboortegewicht.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
- De eerste maatregel bij zwangerschapsdiabetes is een gezonde levensstijl:
- Eet gezond en gevarieerd.
- Verspreid de inname van koolhydraten goed over de dag.
- Vermijd snelle suikers (frisdrank, koekjes, snoep, chocolade, gesuikerde melkproducten,…).
- Vermijd een sterke gewichtstoename.
- Fysieke inspanning verhoogt de insulinegevoeligheid. Beweeg minsten een half uur per dag.
Daarnaast is het belangrijk om regelmatig je glycemie te meten. Meer uitleg hierover krijg je van je diabeteseducator.
Wanneer levensstijlaanpassingen onvoldoende effect hebben op de bloedglucose, zal insulinetherapie opgestart worden.
Lees meer
Lees minder
Wanneer dien ik een arts te raadplegen?
Iedere vrouw wordt tussen de 24ste en 28ste zwangerschapsweek gescreend. Vrouwen die al een verhoogd risico hebben op zwangerschapsdiabetes worden al in het begin van de zwangerschap getest.
Indien je zwangerschapsdiabetes hebt, zal je zeer regelmatig en nauwlettend opgevolgd worden door je gynaecoloog.
Lees meer
Lees minder
Onderzoeken
Iedere vrouw wordt tussen de 24ste en 28ste zwangerschapsweek gescreend. Vrouwen die al een verhoogd risico hebben op zwangerschapsdiabetes worden al in het begin gescreend.
Glucose challenge test
Zwangerschapsdiabetes kan opgespoord worden via een glucose-challengetest. Hiervoor drink je 50 gram suikeroplossing. Deze test kan op elk moment van de dag gebeuren, je hoeft hier niet nuchter voor te zijn. Wanneer de glycemie na één uur lager is dan 140 mg/dl, kan zwangerschapsdiabetes uitgesloten worden.
Orale glucose tolerantie test
Wanneer de glycemie (bloedsuiker) na één uur hoger is dan 140 mg/dl, is verdere screening nodig via een orale glucosetolerantietest (OGGT). Hiervoor dient u wel nuchter te zijn. Voor deze test drinkt u 100 gram suikeroplossing. Wanneer twee of meerdere van onderstaande plasmawaarden bereikt of overschreden worden, is de test positief:
- Nuchter: 95 mg/dl
- 1 uur: 180 mg/dl
- 2 uur: 155 mg/dl
- 3 uur: 140 mg/dl
Lees meer
Lees minder
Zwangerschapsdiabetes
De eerste maatregel bij zwangerschapsdiabetes is een gezonde levensstijl:
- Eet gezond en gevarieerd.
- Verspreid de inname van koolhydraten goed over de dag.
- Vermijd snelle suikers (frisdrank, koekjes, snoep, chocolade, gesuikerde melkproducten,…).
- Vermijd een sterke gewichtstoename.
- Fysieke inspanning verhoogt de insulinegevoeligheid. Beweeg minsten een half uur per dag.
Daarnaast is het belangrijk om regelmatig je glycemie te meten. Meer uitleg hierover krijg je van je diabeteseducator.
Wanneer levensstijlaanpassingen onvoldoende effect hebben op de bloedglucose, zal insulinetherapie opgestart worden.
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Lees minder
Lees meer