Wat is een tekenbeet?
Je kent ze wel, die vervelende zwarte of beige spinachtige beestjes die vooral van maart tot oktober de kop opsteken. Aanvankelijk zijn ze slechts een speldenkopje groot. Maar eens ze zich vullen met je bloed worden ze al snel wat dikker.
Niet elke tekenbeet is gevaarlijk. Er moet enkel ingegrepen worden wanneer de teek je besmet met een bepaalde bacterie, namelijk. de Borrelia burgdorferi. Lang niet alle teken zijn drager van deze bacterie en bovendien is er wellicht pas kans op infectie na een langdurig verblijf op je lichaam. Het komt er dus op aan alert te zijn en teken zo snel mogelijk te verwijderen.
In de apotheek zijn er diverse tangetjes voorhanden om de teek op een efficiënte manier te verwijderen, zoals de tekentang of de tekentwister. Dit laatste is een soort vorkje waarmee je de teek als het ware draaiend (vandaar de naam ‘twister’) uit de huid kan verwijderen.
Wanneer je een tekeninfectie niet tijdig behandelt kan dat je na enkele maanden of jaren heel wat problemen opleveren: gewrichts-, hart of neurologische stoornissen.
Men spreekt in dat geval van de Ziekte van Lyme.
In bosrijke gebieden van centraal Europa (Oostenrijk, Zwitserland, Zuid-Duitsland) zijn sommige teken besmet met een virus. Ook dit kan leiden tot griepachtige symptomen of zenuwstoornissen (neurologische problemen).
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de symptomen?
De symptomen ontwikkelen zich langzaam en kunnen sterk verschillen per persoon. Algemeen wordt er een onderscheid gemaakt tussen drie stadia met ieder zijn typische kenmerken en symptomen.
Stadium 1
In de eerste 8 weken na een tekenbeet moet men opletten voor het verschijnen van een rode vlek of ring. De ring kan steeds groter worden en verbleekt geleidelijk vanuit het midden. Bij het verschijnen van een rode vlek kunnen ook griepachtige symptomen optreden zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid.
Een vlek met een diameter kleiner dan vijf centimeter is meestal een allergische reactie op de beet zelf en verdwijnt vanzelf na enkele dagen.
Bij sommige mensen verschijnt er geen rode vlek en zijn er geen andere symptomen.
Stadium 2
Wanneer de bacterie in de bloedbaan terecht komt, kunnen er volgende klachten optreden
- hersenvliesontsteking;
- hevige pijn in arm, been of romp;
- gezichtsverlamming, vervorming gezicht;
- migraine;
- gezwollen en pijnlijke gewrichten;
- hartritmestoornissen.
Deze problemen treden bijna altijd binnen de zes maanden na de tekenbeet op. Zonder behandeling kunnen de symptomen enkele weken aanhouden.
Stadium 3
In de maanden tot jaren na de tekenbeet kunnen klachten zoals vermoeidheid, spier- en gewrichtspijn en aandoedingen aan het hart en zenuwstelsel blijven bestaan. Er kan zich ook een chronische huidziekte ontwikkelen. Sommige mensen met de ziekte van Lyme krijgen pas na twee jaar klachten.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Beter voorkomen dan genezen is hier de absolute boodschap!
- Draag tijdens wandelingen in bossen of grassen gesloten schoenen en een lange broek. Stop eventueel je broekspijpen in je sokken.
- Het is vooral belangrijk dat je, nadat je in hoge grassen hebt gelopen, je benen goed controleert. Zeker in de lente en in de zomer.
- Zet kinderen een pet op en doe hen iets met lange mouwen aan. Kleine kinderen kunnen besmet raken door onder laaghangende takken te lopen.
- Controleer bij kinderen het hele lichaam; zeker ook achter de oren of in de nek!
- Zogenaamde insectenwerende middelen bieden onvoldoende bescherming en kunnen een vals gevoel van veiligheid geven.
Teken verwijderen
- Verwijder de teek met een pincet, een tekentang of de tekentwister.
- Het is belangrijk dat je het hoofdje helemaal verwijdert. Dit kan enkel door de teek op een juiste wijze te verwijderen. Plaats het open tekenpincet over de kop van de teek, zo dicht mogelijk op de huid. Verwijder de teek vervolgens door tegen de wijzers van de klok in te draaien. De tekentwister is hiervoor zeer geschikt. Ook de tekentang kan, maar let dan wel op dat je het lichaam van de teek niet plat drukt.
- Ontsmet na gebruik het materiaal waarmee je de teek verwijderde, alsook de huid zelf.
- Verdoof de teek niet eerst met alcohol of nagellak! Als je dat doet zal de teek juist eerder geneigd zijn het gif in je lichaam te lozen.
- Hou de plaats van de beet goed in oog. Meestal ontstaat er een rode vlek die na enkele dagen verdwijnt. Indien de vlek groter wordt of wanneer je je griepachtig voelt, contacteer je best een arts.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
In principe moet je ervan uitgaan dat als je geen rode vlek ziet er ook geen direct gevaar is. Wanneer je toch besmet zou geraakt zijn na een tekenbeet, zal de arts je een specifiek antibioticum voorschrijven. De eigenlijke boosdoener van een tekeninfectie is namelijk niet de teek zelf, maar een bacterie. Als je dit antibioticum tijdig en voldoende lang neemt zal je normaliter nadien geen verdere last ondervinden van je tekenbeet. Vandaar het belang om bij een verdachte uitslag snel genoeg je arts te raadplegen!
Wanneer je voor een avontuurlijke vakantie afzakt naar Centraal-Europa, informeer dan even bij je arts of je je best laat vaccineren. Er bestaat namelijk een vaccin tegen het virus dat door teken uit die regio kan worden overgedragen. Voor teken uit België of andere delen van Europa heeft vaccinatie totaal geen zin!
Lees meer
Lees minder
Tekenbeet
Beter voorkomen dan genezen is hier de absolute boodschap!
- Draag tijdens wandelingen in bossen of grassen gesloten schoenen en een lange broek. Stop eventueel je broekspijpen in je sokken. Teken klimmen meestal langs je voeten omhoog. Lichtgekleurde kleding maakt teken beter zichtbaar.
- Probeer in het bos, in je tuin of in grasvelden zoveel mogelijk op het pad te blijven en vermijd het hoge gras, ga niet op dode bladeren zitten.
- Het is vooral belangrijk dat je, nadat je in hoge grassen heeft gelopen, je benen goed controleert. Zeker in de lente en in de zomer.
- Zet kinderen een pet op en doe hen iets met lange mouwen aan. Teken kruipen bij kinderen namelijk vaak op het hoofd en in de nek. Kleine kinderen kunnen ook besmet raken door onder laaghangende takken te lopen.
- Controleer bij kinderen het hele lichaam; zeker ook achter de oren of in de nek!
- Zogenaamde insectenwerende middelen bieden onvoldoende bescherming en kunnen een vals gevoel van veiligheid geven.
- Schaf een tekenpincet aan, voor het geval je toch gebeten wordt.
Teken verwijderen
- Verwijder de teek met een pincet, een tekentang of de tekentwister.
- Het is belangrijk dat je het hoofdje helemaal verwijdert. Dit kan enkel door de teek op een juiste wijze te verwijderen. Plaats het open tekenpincet over de kop van de teek, zo dicht mogelijk op de huid. Verwijder de teek vervolgens door tegen de wijzers van de klok in te draaien. De tekentwister is hiervoor zeer geschikt. Ook de tekentang kan, maar let dan wel op dat je het lichaam van de teek niet plat drukt.
- Ontsmet na gebruik het materiaal waarmee je de teek verwijderde, alsook de huid zelf.
- Verdoof de teek niet eerst met alcohol of nagellak! Als je dat doet zal de teek juist eerder geneigd zijn het gif in je lichaam te lozen.
- Hou de plaats van de beet goed in oog. Meestal ontstaat er een rode vlek die na enkele dagen verdwijnt. Indien de vlek groter wordt of wanneer u zich griepachtig voelt, contacteer je best een arts.
Lees minder
Lees meer