Wat zijn etalagebenen?
Etalagebenen, of claudicatio intermittens, is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de benen verstoord is. Wanneer de bloedtoevoer naar de benen verstoord is, krijgen de spieren te weinig zuurstof en gaan ze verzurende afvalstoffen maken. Dit kan hevige pijn veroorzaken. Je ervaart krampen en een stekende pijn in de benen bij het lopen, die enkel verdwijnt wanneer je een tijdje blijft stilstaan. De term etalagebenen wordt gebruikt omdat je door te stoppen met lopen de indruk wekt dat je naar de etalages kijkt.
Bij een heel slechte doorbloeding kunnen wondjes aan de voeten of onderbenen heel moeilijk of zelfs niet genezen. Naast pijn en een slechte wondheling kunnen volgende klachten optreden:
- koude voeten;
- verdwijnen haargroei op voeten en tenen;
- kalknagels (verdikking van de nagel).
Lees meer
Lees minder
Wat zijn de oorzaken?
Etalagebenen zijn het gevolg van een vernauwing of verstopping van de beenslagaders. Atherosclerose speelt hierbij een belangrijke rol. Atherosclerose is een proces waarbij er vetafzettingen (plaques) worden gevormd tegen de binnenwand van de bloedvaten in het lichaam. Deze plaques kunnen steeds dikker worden en zo de bloedstroom belemmeren.
Plaquevorming treedt bij iedereen op maar een aantal risicofactoren versnellen het proces en verhogen zo het risico op etalagebenen:
- roken;
- hoge bloeddruk (hypertensie);
- hoge cholesterol;
- overgewicht;
- diabetes;
- erfelijkheid;
- geslacht;
- leeftijd.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Bij een slechte doorbloeding van de benen kunnen wondjes aan de voeten en onderbenen slecht helen.
Zorg voor een goede voetverzorging:
- Voorkom wondjes. Controleer dagelijks of je wondjes, kloven of blaren op je voeten ziet.
- Houd je voeten en benen goed warm. Draag eventueel wollen kousen en thermisch ondergoed bij koud weer.
- Draag steeds goed passende schoenen. Loop nooit op blote voeten, ook niet thuis.
- Draag steeds goed aansluitende sokken zonder harde naden.
- Verzorg je nagels. Knip ze recht af en niet te kort.
Etalagebenen zijn het gevolg van atherosclerose of plaquevorming. Atherosclerose is een normaal verouderingsproces dat niet gestopt kan worden. Je kunt het proces van plaquevorming wel vertragen door een aantal risicofactoren aan te pakken. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heb je geen invloed.
Andere risicofactoren zoals roken, overgewicht en een hoge cholesterol of bloeddruk kun je wel beïnvloeden via een gezonde levensstijl.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Raadpleeg steeds je arts bij klachten die kunnen wijzen op etalagebenen:
- krampen en stekende pijn in de benen bij het lopen, die enkel verdwijnt bij stilstaan;
- koude voeten;
- verdwijnen haargroei op voeten en tenen;
- wondjes op voeten of onderbenen die slecht genezen.
De arts zal je eventueel doorverwijzen voor verder onderzoek. Met een juiste behandeling kan je verergering tegen gaan.
Lees meer
Lees minder
Onderzoeken
Bij vermoeden van een vernauwing van de beenslagaders, zal u doorverwezen worden voor verder onderzoek. Enkele gebruikelijke onderzoeken zijn:
Duplex (doppler) onderzoek
Via dit onderzoek worden de bloedvaten in beeld gebracht en wordt de stroomsnelheid van het bloed gemeten. Tijdens het onderzoek wordt er een geleidende gel op de huid aangebracht. Vervolgens worden er via een echoscoop geluidsgolven uitgezonden. Het bloed dat door de slagaders stroomt zal de geluidsgolven weerkaatsen. De verandering in toonhoogte kan via een dopplerapparaat omgezet worden in beelden.
MRI
De beenslagaders worden in beeld gebracht met behulp van een magneetveld en radiogolven.
Angiografie
Er worden röntgenbeelden gemaakt van de beenslagaders.
Bij een sterke vernauwing van de beenslagaders, door atherosclerose, kan de arts een operatie (atherectomie) overwegen waarbij de plaque wordt verwijderd. Een andere mogelijke behandeling is dotteren. Hierbij wordt een leeg ballonnetje ingebracht en opgeblazen op de plaats van de vernauwing. Vervolgens wordt er ook een buisje (stent) ingebracht om het bloedvat open te houden.
Lees meer
Lees minder
Etalagebenen
Bij een slechte doorbloeding van de benen kunnen wondjes aan de voeten en onderbenen slecht helen. Zorg voor een goede voetverzorging:
- Voorkom wondjes. Controleer dagelijks of je wondjes, kloven of blaren op je voeten ziet.
- Houd je voeten en benen goed warm. Draag eventueel wollen kousen en thermisch ondergoed bij koud weer.
- Draag steeds goed passende schoenen. Loop nooit op blote voeten, ook niet thuis.
- Draag steeds goed aansluitende sokken zonder harde naden.
- Verzorg je nagels. Knip ze recht af en niet te kort.
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Stoppen met roken
Stoppen met roken is moeilijk. Daarom is het heel belangrijk dat je dit goed voorbereidt. Bedenk op voorhand wat voor jezelf de voordelen zijn van stoppen.
Denk ook eens na over wat je moeilijk vindt aan stoppen. Zo heb je van tevoren de moeilijke situaties (bijvoorbeeld op café) reeds doordacht. Je komt dan minder snel voor verrassingen te staan tijdens het stoppen.
- Vermijd stress. In zulke situaties, greep je vóór het stoppen met roken waarschijnlijk automatisch naar je sigaret.
- Vermijd alcohol. Alcohol en roken gaan bij een roker vaak samen. Het drinken van alcohol is dan met het roken verbonden geraakt en kan het verlangen naar roken oproepen.
- Zorg dat er geen sigaretten, aanstekers of asbakken meer in huis zijn als je stopt met roken. Anders maak je het jezelf onnodig moeilijk.
- Vermijd ruimtes waar gerookt wordt.
- Leg je stopdatum vast. Geef deze ook door aan je vrienden en familie. Zij kunnen je dan helpen. Ze weten dat je last hebt van het stoppen en hebben er begrip voor als je wat sneller geïrriteerd bent.
- Stop in één keer. Je hebt dan meer kans op succes. Als je een beetje blijft roken, blijft je lichaam gewend aan de nicotine. Je krijgt snel weer zin in een sigaret.
- Light sigaretten zijn ook geen alternatief, want ook in deze zit er uiteraard tabac.
Als je nog maar net gestopt bent, zul je vaak nog zin krijgen om te roken. Zulke momenten duren meestal niet langer dan enkele minuten. Je kunt het vergelijken met een golf: hij komt op, bereikt zijn hoogtepunt en ebt weg. Na verloop van tijd worden de periodes tussen de momenten waarop je zin hebt om te roken steeds groter. De zin in roken neemt dus af. Het komt erop aan die momenten goed door te komen en dit lukt het best door met trucs de aandacht af te leiden.
- Doe iets anders als je trek krijgt in een sigaret. Bel iemand op, maak een wandeling, onderneem iets. Eet een stuk fruit, drink een glas water, zucht een paar maal diep en houd even de adem in, voordat je weer langzaam uitblaast, alsof je inhaleert.
- Concentreer je op een taak die je volledige aandacht vereist.
- Denk vooral niet: "Eentje maakt niet uit" of "Ik heb er wel één verdiend." Probeer die negatieve gedachten te vermijden en stel positieve gedachten in de plaats: "Ik heb het roken niet nodig om in een betere stemming te komen" of " Ik rook nu al zoveel dagen/ weken niet, dat wil ik volhouden."
- Beloon jezelf! Een beloning geeft iets extra positiefs aan het niet-roken. Geef jezelf ook regelmatig een compliment. Je hebt alle reden om heel trots op jezelf te zijn.
- Blijf alert. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!
- Leef van dag tot dag. Zeg tegen jezelf: "Vandaag rook ik niet!" Maak je nog geen zorgen over morgen.
- De Tabak Stop Lijn is een gratis telefoonnummer voor informatie en advies over stoppen met roken: 0800 111 00. Surf ook eens naar www.tabakstop.be.
Lees minder
Lees meer