Welke zijn de oorzaken?
Een overmatige bloostelling aan UV-stralen (zonlicht, ultraviolette lampen) is één van de belangrijkste oorzaken van huidkanker. Door veelvuldig en langdurige blootstelling aan UV-straling kunnen de huidcellen beschadigd raken, wat uiteindelijk huidkanker tot gevolg kan hebben.
Andere factoren die een belangrijke rol spelen zijn:
- Erfelijkheid.
- Huidtype. Personen met een lichte huid, sproeten en/of blond/rood haar hebben een groter risico op huidkanker.
- Leeftijd. Overmatige blootstelling aan de zon in de kinderjaren houdt een groter in op huidkanker op latere leeftijd.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
- Ga verstandig om met de zon:
- Voorkom verbranding door de zon.
- Kledij en een hoed of pet houden een deel van de UV-straling tegen.
- Smeer de onbedekte huid in met een zonnecrème voor je in de zon gaat.
- Gebruik een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor (SPF, sun protection factor).
- Ga je zwemmen, gebruik dan een zonnecrème die waterbestendig is.
- Breng minstens ieder 1,5u een nieuwe laag zonnecrème aan en iedere keer nadat je met water in contact bent geweest.
- Zand weerkaatst het zonlicht. Op het strand is er dus extra blootstelling aan UV-straling.
- Vermijd bij hoge temperaturen de zon tussen 11u en 16u.
- Vergeet je ook op ski-vakantie niet in te smeren met een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor. Op grote hoogte is de UV-straling sterker.
- Wanneer je uitslag of jeuk krijgt bij het zonnen, ga dan meteen uit de zon.
- Bescherm ook je ogen tegen de zon met een zonnebril.
- Vermijd het gebruik van zonnebanken.
- Controleer moedervlekken regelmatig op vorm en kleur. Bij veranderingen kan je best je arts raadplegen.
Lees meer
Lees minder
Wanneer dien ik een arts te raadplegen?
Raadpleeg je arts wanneer je veranderingen opmerkt aan een moedervlek. Signalen waar je op moet letten zijn:
- verandering van vorm of kleur;
- rode huid rondom de moedervlek;
- jeukende moedervlek;
- bloedende moedervlek;
- een zweertje of korstje op de moedervlek.
Lees meer
Lees minder
Huidkanker
- Ga verstandig om met de zon:
- Voorkom verbranding door de zon.
- Kledij en een hoed of pet houden een deel van de UV-straling tegen.
- Smeer de onbedekte huid in met een zonnecrème voor je in de zon gaat.
- Gebruik een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor (SPF, sun protection factor).
- Ga je zwemmen, gebruik dan een zonnecrème die waterbestendig is.
- Breng minstens ieder 1,5u een nieuwe laag zonnecrème aan en iedere keer nadat je met water in contact bent geweest.
- Zand weerkaatst het zonlicht. Op het strand is er dus extra blootstelling aan UV-straling.
- Vermijd bij hoge temperaturen de zon tussen 11u en 16u.
- Vergeet je ook op ski-vakantie niet in te smeren met een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor. Op grote hoogte is de UV-straling sterker.
- Wanneer je uitslag of jeuk krijgt bij het zonnen, ga dan meteen uit de zon.
- Bescherm ook je ogen tegen de zon met een zonnebril.
- Vermijd het gebruik van zonnebanken.
- Controleer moedervlekken regelmatig op vorm en kleur. Bij veranderingen kun je best uw arts raadplegen.
Huidkanker, melanoom herkennen
Je kunt gebruik maken van de ABCDE-methode om een melanoom te herkennen.
Asymmetrie
De ene helft van de moedervlek zou er niet anders mogen uitzien dan de andere helft.
Borders
Er is geen duidelijke grens meer tussen de normale huid en de moedervlek. De rand wordt onregelmatiger.
Kleur
De kleur van de moedervlek zou niet mogen veranderen. Typisch bij een melanoom zijn de verschillende kleuren door elkaar (bruin, zwart, wit, rood,…).
Diameter
De moedervlek is opvallend toegenomen.
Evolutie
De moedervlek ziet er op korte tijd helemaal anders uit.
Andere alarmsignalen bij een moedervlek waarmee je best meteen je arts raadpleegt:
- jeuk;
- pijn;
- bloeden;
- een zweertje of korstje op de moedervlek.
Veilig zonnen: 10 tips
10 tips van Vlaamse Kankerliga:
- Ken je huidtype en houd er rekening mee.
Vooral mensen met huidtype 1, maar ook met huidtype 2, moeten extra voorzichtig zijn.
Huidtype 1
Zeer lichte huid, sproeten, rossig of lichtblond haar, lichte ogen
Verbrandt zeer snel, wordt altijd rood, bruint nooit
Huidtype 2
Lichte huid, goudblond haar, lichte ogen
Verbrandt snel, wordt altijd rood, bruint soms licht
Huidtype 3
Lichtgetinte huid, donkerblond of bruin haar, vaak donkere ogen
Verbrandt zeer zelden, wordt soms rood, bruint gemakkelijk
Huidtype 4
Getinte huid, donker haar, donkere ogen
Verbrandt bijna nooit, wordt niet rood, bruint zeer goed
Huidtype 5
Donkere huid, donker tot zwart haar, donkere ogen
Verbrandt zelden, bruint zeer goed
Huidtype 6
Zeer donkere huid, zwart haar, donkere ogen
Verbrandt bijna nooit, huid wordt donkerder
- Gebruik steeds een goede zonnecrème met een hoge beschermingsfactor. Smeer je in, ten minste 15 à 30 minuten voor je naar buiten gaat. Ga zorgvuldig te werk zodat je geen lichaamsdelen vergeet. Eén keertje smeren voor de hele dag volstaat uiteraard niet, smeer om de twee uur. Het is ook belangrijk dat je de zonnecrème voldoende dik smeert.
- Vermijd intensieve blootstelling aan de zon, vooral tussen 11 en 15 uur, want de UV-straling is dan het grootst.
- Raadpleeg het weerbericht om de voorspelde UV-index te kennen en hou er rekening mee.
- Draag beschermende kleding.
- Zonneproducten zijn geen garantie dat de zon geen schade kan aanrichten. Als je lange tijd in de zon blijft, kun je toch nog verbranden. Er bestaat een duidelijk verband tussen het aantal keer dat iemand verbrandt in de zon en melanomen.
- Lig niet te 'bakken' in de zon maar beweeg liever. Ga wandelen, fietsen...; zo verandert de invalshoek van de zon op de huid voortdurend en is de kans op verbranding drie keer kleiner. Insmeren blijft zeker noodzakelijk.
- Draag een goede zonnebril: noch donkere glazen, noch een hoge prijs zijn een garantie voor een goede bescherming. Een goede bril vermeldt dat hij conform is met de EU-normen: hij heeft glazen die 60 tot 90% van de stralen wegfilteren. De glazen moeten ook voldoende groot zijn om de ogen te beschermen tegen zowel de rechtstreekse straling als de onrechtstreekse (stralen die langs boven, langs onder of langs opzij de ogen bereiken).
- Bescherm je ook tijdens de wintervakantie in de bergen. Sneeuw- en ijsvlaktes weerkaatsen de UV-stralen waardoor je sneller kan verbranden. In hoger gelegen streken is de UV-straling minder gefilterd door de atmosfeer. Gebruik best een hoge beschermingsfactor. Vergeet de lippenzalf met UV-filter en de zonnebril niet.
- UV-stralen worden niet door water tegengehouden, dus kun je ook verbranden in het water. Gebruik waterproof zonnecrème als je gaat zwemmen. Een natte huid is gevoeliger, droog je huid dus steeds goed af na een zwembeurt en smeer je terug in.
Zonnebank
Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van de zonnebank. Het verhoogt het risico op huidkanker, waaronder ook melanomen. Sinds 1 augustus 2008 werd de wetgeving op de zonnebanken in ons land verstrengd. Jongeren onder de 18 en mensen met huidtype 1 mogen geen toegang meer krijgen tot de zonnebank. De onthaalverantwoordelijke van de zonnebank is ook verplicht om het huidtype van de klant te bepalen. De duur, de intensiteit en de frequentie van de zonnebankbeurten moeten aan het huidtype worden aangepast. Na de eerste zonnebankbeurt moet je minstens 48 uur wachten tot de volgende beurt. Bij de volgende beurten moet een minimuminterval van 24 uur worden gerespecteerd. Je bent ook verplicht om tijdens het zonnebanken een beschermende uv-bril te dragen.
Lees minder
Lees meer