Wat is heesheid?
Heesheid is een stoornis waarbij de stemkwaliteit is verslechterd.
Bij heesheid sluiten de stembanden (=stemplooien) niet goed of verloopt het golf- en trillingspatroon van die stembanden niet goed. De stem klinkt dan niet meer helder, er zit een ruis of kraak op. De stem kan zelfs gedeeltelijk of helemaal wegvallen.
Heesheid kan veroorzaakt worden door een verkeerd gebruik van het stemorgaan, maar het kan ook aan het stemorgaan zelf liggen. Psychische problemen, spanningen en stress, bepaalde medicatie, aandoeningen aan de schildklier en reflux of oprisping van maagzuur kunnen aanleiding geven tot heesheid. Vaak is het ook een combinatie van factoren. Soms leidt verkeerd stemgebruik zelfs tot vormveranderingen van de stemplooien, denken we bijvoorbeeld maar aan "stembandknobbeltjes".
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Je stem is niet vanzelfsprekend. Draag er zorg voor! Een goede stemhygiëne is van groot belang.
- Probeer niet te schreeuwen. Dit veroorzaakt een plotse of te hoge stembelasting die schadelijk kan zijn voor de stembanden.
- Fluister niet, want dit irriteert de stemplooien. Hierdoor kunnen de stembanden opzwellen en vermindert de stemkwaliteit nog meer.
- Probeer niet te veel te kuchen of je keel te schrapen. Hierbij worden de stemplooien hard tegen elkaar geperst. Die botsingen zijn niet mild voor het slijmvlies van je stemplooien. Drink liever een slokje water, neurie een beetje of bevochtig je stemplooien met damp.
- Als je veel moet praten, last je best een paar keer per dag een spreekstop in van twintig tot dertig minuten. Als dat niet haalbaar is, probeert je best meerdere keren per dag een kortere periode je stem te laten rusten. Als je toch voor een langere tijd dient te praten, voorzie dan steeds een glas water.
- Vermijd roken. De schadelijke stoffen irriteren de stemplooien. Hierdoor ontsteekt en zwelt het slijmvlies van de stemplooien op. Dit geeft op zijn beurt aanleiding tot kuchen en keelschrapen en een vermindering van de stemkwaliteit.
- Vermijd alcohol en caffeïne. Deze stoffen drogen je stemplooien uit. Dit maakt het slijmvlies kwetsbaar. Drink liever water.
- Vermijd ruimtes met veel stof of rook, met een lage luchtvochtigheid, met airconditioning, met veel lawaai. Een luchtvochtigheid van veertig à vijftig procent is ideaal.
- Vermijd spanning en stress.
- Een infectie of allergie geeft aanleiding tot gezwollen stembanden. Belast daarom bij een infectie of allergie je stem zo min mogelijk. Stemrust is de boodschap. Adem door je neus, zo verkleint de kans op infecties.
- Bij een verkeerd gebruik van de stem (te hoog of te laag, te luid of geforceerd) raadpleeg je best een logopedist.
Als je zowel last heeft van heesheid en zeer regelmatige reflux of terugvloei van maagzuur, kan je rekening houden met de volgende tips:
- Vermijd maagzuurstimulerende voedingsmiddelen zoals rood vlees, vet, scherpe kruiden, gefrituurd voedsel, chocolade, kaas, pepermunt en eieren.
- Beperk het roken. Na iedere sigaret treedt er een beetje reflux op.
- Ga niet onmiddellijk na het eten liggen.
- Zorg ervoor dat tijdens het slapen je hoofd hoger ligt dan de rest van je lichaam door je bed schuin te zetten. Gebruik liever geen extra kussens.
Lees meer
Lees minder
Wat vertel ik mijn apotheker?
Vertel wanneer je last hebt van heesheid.
Lees meer
Lees minder
Wat kan mijn apotheker voor me doen?
- Houd je keel en stembanden voldoende vochtig door te zuigen op zuigpastilles met verzachtende of bevochtigende eigenschappen.
- Bij heesheid en prikkelhoest kan je hoestremmende pastilles of siroop gebruiken om je stembanden zoveel mogelijk te ontlasten door te vermijden dat je te veel moet kuchen.
- Spoel na het gebruik van bepaalde inhalatiepuffers met corticosteroïden steeds je mond. Hiermee bedoelen we een beetje water in de mond nemen en uitspuwen en daarna een beetje drinken. Gebruik je puffer voor het eten of voor het tanden poetsen.
Lees meer
Lees minder
Wanneer dien ik een arts te raadplegen?
Je contacteert best je huisarts:
- Als de heesheid langer dan twee à drie weken duurt, is het aan te raden je stembanden te laten nakijken, zeker als je stemkwaliteit op korte tijd verminderd is.
- Als je vermoedt dat je heesheid veroorzaakt wordt door een geneesmiddel, raadpleeg je best je arts.
- Als je last hebt van zeer regelmatige reflux of terugvloei van maagzuur en regelmatig hees bent, consulteer je best je arts.
Lees meer
Lees minder
Heesheid
Je stem is niet vanzelfsprekend. Draag er zorg voor! Een goede stemhygiëne is van groot belang.
- Probeer niet te schreeuwen. Dit veroorzaakt een plotse of te hoge stembelasting die schadelijk kan zijn voor de stembanden.
- Fluister niet, want dit irriteert de stemplooien. Hierdoor kunnen de stembanden opzwellen en vermindert de stemkwaliteit nog meer.
- Probeer niet te veel te kuchen of je keel te schrapen. Hierbij worden de stemplooien hard tegen elkaar geperst. Die botsingen zijn niet mild voor het slijmvlies van je stemplooien. Drink liever een slokje water, neurie een beetje of bevochtig je stemplooien met damp.
- Als je veel moet praten, las je best een paar keer per dag een spreekstop in van twintig tot dertig minuten. Als dat niet haalbaar is, probeer je best meerdere keren per dag een kortere periode je stem te laten rusten. Als je toch voor een langere tijd dient te praten, voorzie dan steeds een glas water.
- Vermijd roken. De schadelijke stoffen irriteren de stemplooien. Hierdoor ontsteekt en zwelt het slijmvlies van de stemplooien op. Dit geeft op zijn beurt aanleiding tot kuchen en keelschrapen en een vermindering van de stemkwaliteit.
- Vermijd alcohol en caffeïne. Deze stoffen drogen je stemplooien uit. Dit maakt het slijmvlies kwetsbaar. Drink liever water. Vermijd ruimtes met veel stof of rook, met een lage luchtvochtigheid, met airconditioning, met veel lawaai. Een luchtvochtigheid van veertig à vijftig procent is ideaal.
- Vermijd spanning en stress.
- Een infectie of allergie geeft aanleiding tot gezwollen stembanden. Belast daarom bij een infectie of allergie je stem zo min mogelijk. Stemrust is de boodschap. Adem door je neus, zo verkleint de kans op infecties.
- Bij een verkeerd gebruik van de stem (te hoog of te laag, te luid of geforceerd) raadpleeg je best een logopedist.
In sommige gevallen is het noodzakelijk een arts te raadplegen.
Als je zowel last hebt van heesheid en zeer regelmatige reflux of terugvloei van maagzuur, kun je rekening houden met de volgende tips:
- Vermijd maagzuurstimulerende voedingsmiddelen zoals rood vlees, vet, scherpe kruiden, gefrituurd voedsel, chocolade, kaas, pepermunt en eieren.
- Beperk het roken. Na iedere sigaret treedt er een beetje reflux op.
- Ga niet onmiddellijk na het eten liggen.
- Zorg ervoor dat tijdens het slapen je hoofd hoger ligt dan de rest van je lichaam door je bed schuin te zetten. Gebruik liever geen extra kussens.
Lees minder
Lees meer