Wat is hypothyreoïde?
Hypothyreoïdie is een aandoening waarbij de schildklier te weinig hormoon aanmaakt, met een vertraagde stofwisseling tot gevolg.
Mogelijke symptomen zijn:
- Extreme vermoeidheid, zich sloom voelen;
- Het snel koud hebben;
- Gewichtstoename;
- Vertraagde hartslag;
- Droge, koude en bleke huid;
- Obstipatie;
- Gezwollen oogleden en opgezet gezicht;
- Hese stem;
- Haaruitval;
- Opgezwollen schildklier;
- Onregelmatige menstruatie.
De aandoening komt het meest voor bij vrouwen boven de 40 jaar en kan erfelijk bepaald zijn.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
De meest voorkomende oorzaak van hypothyreoïdie is de ziekte van Hashimoto, een vaak erfelijke auto-immuunziekte. Hierbij maakt het lichaam antistoffen aan die de schildklier aanvallen en zo blijvend beschadigen.
Andere mogelijke oorzaken zijn:
- Behandeling met radioactief jodium;
- Bestraling van de hals;
- Jodiumtekort in de voeding (zelden in ontwikkelde landen);
- Aandoening aan de hypofyse.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Een te traag werkende schildklier wordt behandeld met medicatie.
Zelf kan je weinig doen maar hou rekening met volgende aandachtspunten:
- Let op met voedingssupplementen die ijzer of calcium bevatten. Deze kunnen de opname van de schildkliermedicatie verhinderen. Vraag meer informatie aan je arts of apotheker.
- Een gezonde en gevarieerde voeding brengt voldoende jodium aan. Gebruik geen extra jodium, tenzij op advies van je arts. Bronnen van jodium in de voeding zijn zeevis, schaal –en schelpdieren, donkergroene bladgroenten, zuivel en brood.
- Eet koolsoorten, broccoli en spruiten niet in grote hoeveelheden en eet ze niet rauw. Ze bevatten namelijk stoffen die de productie van de schildklierhormonen beïnvloeden. Na het koken worden deze stoffen vernietigd.
- Alcohol kan symptomen van slaperigheid en vermoeidheid verergeren.
- Te weinig schildklierhormoon tijdens de zwangerschap kan schadelijk zijn voor de moeder en voor het ongeboren kind. Raadpleeg steeds je arts bij een kinderwens.
- In het eerste jaar na de bevalling maken sommige vrouwen tijdelijk te weinig schildklierhormoon aan. Dit gaat vanzelf over.
Lees meer
Lees minder
Wanneer dien ik een arts te raadplegen?
Bij vermoeden van hypothyreoïdie kan je best je arts raadplegen.
Lees meer
Lees minder
Hypothyreoïdie
Een te traag werkende schildklier wordt behandeld met medicatie. Zelf kun je weinig doen maar hou rekening met volgende aandachtspunten:
- Let op met voedingssupplementen die ijzer of calcium bevatten. Deze kunnen de opname van de schildkliermedicatie verhinderen. Vraag meer informatie aan je arts of apotheker.
- Een gezonde en gevarieerde voeding brengt voldoende jodium aan. Gebruik geen extra jodium, tenzij op advies van je arts. Een teveel aan jodium kan de schildklierfunctie namelijk ontregelen. Bronnen van jodium in de voeding zijn zeevis, schaal- en schelpdieren, donkergroene bladgroenten, zuivel en brood.
- Eet koolsoorten, broccoli en spruiten niet in grote hoeveelheden en eet ze niet rauw. Ze bevatten namelijk stoffen die de productie van de schildklierhormonen beïnvloeden. Na het koken worden deze stoffen vernietigd.
- Alcohol kan symptomen van slaperigheid en vermoeidheid verergeren.
- Te weinig schildklierhormoon tijdens de zwangerschap kan schadelijk zijn voor de moeder en voor het ongeboren kind. Raadpleeg steeds je arts bij een kinderwens.
- In het eerste jaar na de bevalling maken sommige vrouwen tijdelijk te weinig schildklierhormoon aan. Dit gaat vanzelf over.
Gezonde voeding
Eet gezond. Enkele algemene regels:
- Zorg voor regelmaat:
- Eet op regelmatige tijdstippen;
- Sla geen maaltijden over;
- Neem 3 hoofdmaaltijden en eventueel twee tot drie tussendoortjes.
- Eet gevarieerd.
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,… . Vezels hebben een cholesterolverlangend effect.
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Hieronder enkele concrete adviezen
Dranken
- Drink 1,5l tot 2l per dag. Bij voorkeur water.
- Vermijd frisdranken. Deze bevatten erg veel suiker. Teveel suiker leidt tot een verhoging van triglyceriden en zo ook tot een te hoge cholesterol.
Granen en zetmeelhoudende producten
- Eet bij voorkeur volle granen zoals in volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, …
- Vermijd croissants, koffiekoeken, rozijnenbrood, sandwiches,…. Deze bevatten veel vetten en suikers en leveren nagenoeg geen voedingsstoffen.
- Gekookte aardappelen hebben de voorkeur.
- Bereid aardappelpuree enkel met melk, gebruik geen boter of eieren.
- Vermijd vette aardappelbereidingen zoals frieten, kroketten, gratin,…
Groenten en fruit
- Groenten en fruit zijn rijk aan vezels. Eet minstens 200g groenten en twee tot drie stukken fruit per dag.
- Diepvriesgroenten zijn even gezond als verse groenten. Vermijd echter diepvriesgroenten bereid in saus.
- Groenten uit blik zijn een gezond en snel alternatief bij tijdsgebrek. Ze bevatten echter erg veel zout. Gebruik met mate.
- Er bestaan veel verschillende soorten groenten en fruit. Variëren is de boodschap!
- Vermijd fruit op siroop. Blikfruit in eigen sap kan wel.
Vlees, vis en eieren
Kies voor mager vlees, zoals
- gevogelte (zonder vel): kip, kalkoen, struisvogel, wilde eend,....
- kalf, rund.
- puur rundsgehakt.
- paard.
- wild (konijn, haas, hert, ree, everzwijn).
- mager varkensvlees (haasje, mignonette, gebraad),
- mager lamsvlees (bout, filet).
- Magere vleeswaren zoals kippenwit, kalkoenham, ontvette ham, rosbief, filet d’anvers, paardenrookvlees, filet de sax, gebraad.
Vermijd vet vlees zoals:
- vet varkensvlees (spieringkotelet, spek, ribbetjes).
- gehakt (gemengd, varken, gevogelte).
- lamsschouder.
- schapenvlees.
- orgaanvlees (lever, zwezerik, tong).
- kant- en klare vleesgerechten.
- gepaneerde vleessoorten.
- vette vleeswaren (salami, boterhamworst, paté, bereide salades).
Vis is rijk aan onverzadigde vetten. Vette vis is rijk aan omega 3 vetzuren, die een gunstig effect hebben op de cholesterol.
- Eet twee tot drie maal per week vis, waarvan minstens één keer vette vis.
- Mager: kabeljauw, schelvis, wijting tong, zeebaars, pladijs, zeewolf,… .
- Vette vis: haring, zalm, sardienen, ansjovis,... .
- Vermijd gefrituurde of gepaneerde vis.
- Schaal- en schelpdieren (garnalen, krab, mosselen,…) bevatten veel cholesterol. Beperk tot één maal per veertien dagen.
Eet niet meer dan twee eidooiers per week. Dit geldt voor alle bereidingen met eieren, dus ook pannenkoeken, gebak, mayonaise,… Je kunt een omelet ook bereiden met één eidooier en twee of drie eiwitten.
Zuivelproducten
- Kies voor magere of halfvolle melk.
- Vermijd producten met volle melk, verse room, vette kaas of yoghurt.
- Kies voor magere of halfvolle yoghurt of platte kaas.
- Vermijd vette kaassoorten (48+). Magere kaassoorten hebben een vetgehalte van maximaal 30+.
- Vermijd kant- en klare desserten op basis van melk (pudding, ijs, mousses,…).
Vetten
Belangrijker dan de totale vetinname is de kwaliteit van vetten.
- Beperk de inname van verzadigd vet en kies voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan onverzadigde vetten (plantaardige olie, vette vis, noten, zaden).
- Verkies een plantaardige olie boven boter of margarine. .
- Er zijn speciale margarines met plantensterolen op de markt. Deze hebben mogelijk een gunstig effect bij personen met een hoge cholesterol omdat ze de opname van cholesterol ter hoogte van de darm verlagen. Indien je al cholesterolverlagende medicatie gebruikt, bespreek dan het gebruik van dergelijk margarines eerst met je arts.
- Kies zoveel mogelijk voor gezonde bereidingswijzen zoals stomen, koken, grillen, braden,… .
- Vermijd transvetten (koekjes, fastfood, chips, gebak,…).
- Beperk zoveel mogelijk het gebruik van sauzen.
Tussendoortjes
- Eet maximaal twee tot drie tussendoortjes per dag.
- Kies voor caloriearme tussendoortjes zoals vers fruit, mager zuivelproducten, een droge koek, crackers, rijstwafel,… .
- Gebruik zoetstof in plaats van suiker (bijvoorbeeld aspartaam, stevia, tagatesse,… ).
Alcohol:
Drink maximaal twee glazen alcohol per dag.
Lees minder
Lees meer