Wat is amoebiasis?
Amoebiasis is een infectieziekte, veroorzaakt door de parasiet Entamoeba histolytica (amoeben). De ziekte komt voornamelijk voor in gebieden met slechte sanitaire voorzieningen of gebrekkige hygiëne (Latijns-Amerika, Afrika, Azië).
De meeste mensen die besmet zijn met amoeben ontwikkelen geen symptomen. Soms treden er lichte klachten op zoals buikkrampen en diarree. In ernstigere gevallen dringt de parasiet binnen in het darmslijmvlies en ontstaat er amoebendysenterie.
Symptomen treden vijf dagen tot enkele weken na besmetting op:
- koorts;
- hevige buikpijn;
- bloederige en slijmerige diarree.
Sommige patiënten met amoebendysenterie krijgen uitdrogingsverschijnselen en bloedarmoede. Amoebiasis is goed te behandelen met medicatie. Met de juiste behandeling bent u na enkele weken volledig hersteld. Zonder behandeling kan de infectie zich via de bloedbaan verspreiden naar lever en een leverabces veroorzaken. Een amoebenabces van de lever kan soms pas jaren na besmetting optreden.
Er ontstaan volgende klachten:
- plotse hoge koorts;
- hevige buikpijn;
- pijn op de borst en/of in de zij;
- koude rillingen;
- hoesten, kortademigheid;
- extreme vermoeidheid;
- gebrek aan eetlust.
Indien niet behandeld, kan de infectie zich nog verder uitbreiden naar andere organen zoals de longen, hersenen en het hart. Ook de huid kan geïnfecteerd raken.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
Amoebiasis wordt veroorzaakt door de parasiet Entamoeba histolytica (amoeben). Besmetting gebeurt na het inslikken van cysten van de parasiet. In de dikke darm ontwikkelen cysten (rustvorm) zich tot trofozoieten (actieve vorm), die zich voeden met bacteriën, bloed en weefsel. De trofozoieten vermeerderen zich en tasten de darmwand aan. Een deel van de trofozoieten vormen terug cysten, die via de stoelgang worden uitgescheiden. Cysten zijn goed bestand tegen de buitenwereld en kunnen door slechte hygiëne in voedsel of drinkwater terecht komen. Op deze manier kunnen ze opnieuw iemand besmetten. De cysten kunnen ook via direct contact van persoon tot persoon of via seksueel contact worden overgedragen
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Er bestaan geen vaccinaties of geneesmiddelen om besmetting te voorkomen. Als je naar een gebied gaat waar amoebiasis heerst, neem dan volgende maatregelen:
- Drink enkel gekookt water of mineraalwater uit een fles. Doe geen ijsblokjes van kraanwater in je drank.
- Neem voor het tandenpoetsen mineraalwater uit een fles.
- Eet geen rauwe groenten of ongeschild fruit.
- Was je handen voor de maaltijd grondig met zeep.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Contacteer je arts bij ernstige darmklachten. Indien je in het verleden een land hebt bezocht met slechte hygiënische omstandigheden, vergeet dit dan niet te vermelden.
Lees meer
Lees minder
Onderzoeken
De diagnose kan gesteld worden na onderzoek van het bloed en de stoelgang. Bij besmetting worden er antilichamen gevonden in het bloed en zijn er parasieten aanwezig in de stoelgang. Bij vermoeden van een leverabces kan er een echografie of CT-scan van de lever genomen worden.
Lees meer
Lees minder
Amoebiasis
Er bestaan geen vaccinaties of geneesmiddelen om besmetting te voorkomen. Als je naar een gebied gaat waar amoebiasis heerst, neem dan volgende maatregelen:
- Drink enkel gekookt water of mineraalwater uit een fles. Doe geen ijsblokjes van kraanwater in je drank.
- Neem voor het tandenpoetsen mineraalwater uit een fles.
- Eet geen rauwe groenten of ongeschild fruit.
- Was je handen voor de maaltijd grondig met zeep.
Diarree
Diarree overvalt je meestal, nochtans kun je in bepaalde gevallen diarree trachten te voorkomen. Zeker wanneer het gaat om reizigersdiarree (ook wel ‘Tourista’ genoemd). Om dit te vermijden is het zeer belangrijk om volgende raadgevingen in acht te nemen wanneer je naar een exotisch oord op reis gaat:
- Let op een goede handhygiëne. Was steeds je handen voor het koken, voor je aan tafel gaat en na een toiletbezoek. Gebruik steeds water en zeep of een alcoholhoudende gel.
- Vermijd kraantjeswater (ook in ijsblokjes of wanneer je je tanden poetst).
- Eet geen ongekookte of ongeschilde groenten of fruit. Enkel wassen is niet voldoende, aangezien je hiervoor kraantjeswater gebruikt dat mogelijk besmet is!
- Eet liever geen roomijs van straatventers.
- Vermijd vuile restaurants of eetgelegenheden langs de straat. Verkies internationale hotelketens om te eten.
Wanneer je toch diarree zou krijgen, drink dan voldoende water. Maar zorg wel dat het geen kraantjeswater is. Drink enkel water van een fles die nog gesloten was op het moment dat je ze aankocht!
Houd bij ernstige diarree volgende voedingstips in acht:
- Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen. Minstens 1,5l per dag en bij ernstige diarree meer.
- Bij diarree verlies je veel vocht. Bouillon en zoute koekjes of chips kunnen het zoutverlies compenseren.
- Sportdranken kunnen het verlies aan vocht, suiker en mineralen compenseren.
- Bij ernstige diarree, of bij kinderen en ouderen, kan een ORS-oplossing aangewezen zijn. Deze zijn verkrijgbaar bij je apotheek. Los de zakjes op in water, anders gaat hun werking verloren.
- U kan zelf een ORS-oplossing maken door 5 koffielepels suiker en een halve koffielepel zout op te lossen in 1 liter water.
- Neem frequent kleine maaltijden. Kies voor lichte en vetarme voeding zoals crackers, toast, rijst, gekookte aardappelen,… .
- Een vezelarme voeding is af te raden maar vermijd voedingsmiddelen met grove vezels zoals:
- Granen: volkoren graanproducten, roggebrood, muesli, rozijnenbrood, pitten/zaden.
- Groenten: erwten, maïs, paprika, bleekselder, peulvruchten, rauwkost.
- Fruit: rabarber, ananas,appelsien, pruimen, gedroogd fruit en zaden en noten.
- Bananen kunnen het verlies aan kalium aanvullen.
- Vermijd sterk gesuikerde gerechten en dranken.
- Vermijd fruitsappen, ook appelsap, aangezien ze laxerend werken.
- Raadpleeg een arts bij signalen van uitdroging: dorst, donkere urine, prikkelbaarheid, sufheid, droge mond, koude handen en voeten, ingevallen ogen.
- Bij gebruik van orale antidiabetica of insuline kan diarree leiden tot schommelingen in de glucosespiegel. Controleer regelmatig uw bloedsuiker.
In sommige gevallen is het noodzakelijk een arts te raadplegen.
Voeding bij diarree
Zuigelingen en jonge kinderen
- Zuigelingen en jonge kinderen lopen een groot risico op uitdroging bij diarree. Om uitdroging te voorkomen is een rehydraterende ORS-oplossing aangeraden bij:
- Een waterige diarree met meer dan 6 ontlastingen per dag, in combinatie met braken.
- Kinderen die minder dan 7 kg wegen.
- Het is niet nodig om de voeding aan te passen of de voedselinname te beperken.
- Voeg geen extra suiker of siroop toe aan een ORS-oplossing om de smaak te verbeteren.
- Gebruik geen fruitsappen. Door de hoge osmolariteit van fruitsap, kan de diarree net langer aanhouden.
- Bij buikkrampen is het aangewezen om kleinere porties te geven.
Kinderen en volwassenen
- Het is niet nodig om de voeding aan te passen. Dieetmaatregelen hebben bij acute diarree geen effect.
- Bij diarree treedt er veel vochtverlies op. Om uitdroging te voorkomen is het belangrijk om voldoende te drinken. Gebruik bij voorkeur dranken die suiker en zout bevatten, bijvoorbeeld thee met honing of suiker, bouillon
- Zoute crackers of chips kunnen helpen om het vocht beter vast te houden.
- Gebruik geen sportdranken, frisdranken of fruitsappen ter vervanging van ORS-oplossingen. Door hun hoge osmolariteit kunnen ze de duur van diarree net verlengen.
- Vermijd prikkelende voedingsmiddelen zoals koolzuurhoudende dranken, koolsoorten, ui, sterke kruiden en dranken die cafeïne bevatten.
- Neem frequent kleine maaltijden bij braken en buikkrampen.
Goede hygiëne bij diarree
- Was je handen goed na elk toiletgebruik en bij het verschonen van een luier. Gebruik steeds warm water en zeep.
- Gebruik aparte washandjes en handdoeken.
- Was bevuilde kleren en beddengoed op een hoge temperatuur.
- Maak bij peuters het potje na elk gebruik leeg in het toilet. Gebruik hiervoor handschoenen. Maak het potje schoon met warm water en detergent.
Handen wassen
- Maak je handen nat met warm water.
- Gebruik voldoende zeep.
- Wrijf met je handpalmen tegen elkaar.
- Wrijf met gekruiste vingers je rechterhandpalm over je linker handrug en omgekeerd.
- Wrijf met gekruiste vingers je handpalmen over elkaar.
- Wrijf met de achterkant van je vingers tegen je handpalmen.
- Maak cirkels met je linker duim in je rechterhand en omgekeerd.
- Maak cirkels met je vingers over je handpalm en je handrug.
- Spoel je handen af met warm water.
- Droog je handen.
- Draai de kraan toe met een doekje.
Veilig voedsel
Elk jaar weer lopen heel wat mensen een voedselvergiftiging op. Regelmatig gebeurt dit ook thuis. Enkele eenvoudige tips kunnen heel wat ongemakken voorkomen:
- Kijk bij aankoop en bij gebruik de houdbaarheidsdatum na en volg de bewaaradviezen op.
- Zet de temperatuur van de koelkast tussen de 4 en 7 graden Celsius. Als je gekoelde producten dient te vervoeren, gebruik dan een koelbox.
- Plaats bederfelijke producten meteen na gebruik terug in de koelkast.
- Was groenten en fruit met lauw water alvorens te gebruiken.
- Vermijd tijdens het koken elk contact tussen rauw en bereid voedsel.
- Het is raadzaam om kip, ei en varkensvlees door en door te verhitten.
- Was regelmatig de handen met water en zeep. Zeker voordat je gaat koken, na aanraking met rauw vlees en nadat je naar het toilet bent geweest.
- Gebruik steeds propere messen, lepels en snijplanken.
- Bewaar kliekjes steeds in de koelkast en bewaar ze nooit langer dan twee dagen.
- Bewaar nooit resten van afhaalmaaltijden.
- Gebruik elke dag een propere vaatdoek.
Reizigersdiarree voorkomen
Weet dat niet alle water drinkbaar is. Op reis is het altijd beter om flessenwater te gebruiken, zelfs om de tanden te poetsen.
Als je bij een avontuurlijke reis toch aangewezen bent om water te gebruiken, dan kun je dat ontsmetten met chloor- en zilvertabletten.
Let op een goede hygiëne bij het zelf bereiden van maaltijden:
- Was je handen voor het koken, voor het eten en na het toilet met water en zeep of gebruik een ontsmettende handgel.
- 'Cook it (voor voeding), boil it (voor water), peel it (schil het) of forget it' moet altijd de leuze zijn.
- Breng eten snel aan de kook en laat het voldoende lang doorkoken.
- Was af met voldoende heet water.Gebruik altijd zuivere handdoeken.
- Bewaar restjes altijd in de koelkast en gebruik ze binnen 24 uur.
Als je onderweg kunt kiezen tussen een kraampje op straat of een restaurant, kies dan voor het laatste.
Orale hydratatie: aandachtspunten
Bij zuigelingen en jonge kinderen
Om te kijken of je baby of klein kind tekenen vertoont van uitdroging kun je de huidplooitest doen. Knijp de huid van het buikje tussen twee vingers samen en laat het plots los. Wanneer je baby goed gehydrateerd is, verdwijnt de plooi onmiddellijk. Blijft de huidplooi zichtbaar? Dan vertoont je baby tekenen van uitdroging. Andere symptomen kunnen zijn: onrustig kind, diepliggende ogen, droge mond of tong, geen tranen, drinkt gulzig. Als je kind helemaal niet meer drinkt, contacteer dan onmiddelijk je arts.
- Als er toch gebraakt wordt, moet de behandeling niet gestopt worden.
- Flesvoeding eerste 4 to 6 uur stoppen, dan geleidelijk aan hervatten.
- Bij kinderen die borstvoeding krijgen moet de borstvoeding niet gestopt worden.
- Voeg geen smaakstoffen of siroop toe aan de oplossing om de smaak te verbeteren.
Oudere kinderen en volwassenen
Algemene zwakte en verwardheid, droge tong en afwezigheid van speeksel zijn mogelijke symptomen.
Dosis: 5 x 200 ml (1 glas) rehydratatieoplossing per dag gedurende 3 à 4 dagen.
Lees minder
Lees meer