Wat is goedaardige prostaatvergroting?
De prostaat is een klier die onder de blaas en om de urinebuis heen ligt. De klier maakt vocht aan, dat zich vermengt met de zaadcellen tijdens de ejaculatie. Bij een volgroeide jonge man is de prostaat ongeveer zo groot als een walnoot. Vanaf ongeveer 25 jaar neemt het volume van de prostaat geleidelijk aan toe. Een vergroting van de prostaat is een normaal en goedaardig verschijnsel dat bij het ouder worden hoort. De medische term voor een goedaardige prostaatvergroting is benigne prostaathyperplasie, of hypertrofie (BPH).
Als gevolg van een prostaatvergroting kunnen er problemen ontstaan bij het plassen. Voor de leeftijd van 40 jaar geeft de prostaat zelden problemen. Vanaf ongeveer 60 jaar ondervindt bijna 50 procent van de mannen klachten en na de leeftijd van 75 jaar heeft tot 80 procent van de mannen een probleem met de prostaat. Bij een toenemend volume van de prostaat, kan de urinebuis dicht gedrukt worden.
Volgende symptomen kunnen optreden:
- moeilijk plassen (trage start);
- zwakke urinestraal;
- vaker moeten plassen.
De blaasspier moet harder werken om de urine door de vernauwde urinebuis te persen. De blaaswand raakt sneller geïrriteerd en de blaasspier verdikt en trekt vaker samen.
Symptomen zijn:
- ’s nachts vaak moeten opstaan om te plassen.
- steeds grotere aandrang om te plassen en plas moeilijk kunnen ophouden.
- nadruppelen.
- de blaas niet volledig kunnen leegplassen.
Na verloop van tijd is de blaasspier zo verzwakt dat niet alle urine kan uitgeplast worden en er nog urine achterblijft. De achtergebleven urine kan infecties veroorzaken (blaasontsteking). Een verhoogde druk ter hoogte van de nieren kan op termijn leiden tot nierschade.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
BPH is een normaal verouderingsproces, als gevolg van hormonale veranderingen.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
- Stel een aandrang om te plassen niet uit.
- Ga zittend plassen. Zo kan je de blaas beter leeg plassen en is er minder risico op een blaasontsteking.
- Neem de tijd om te plassen. Span je buikspieren niet samen en pers niet. Plas de blaas zo goed mogelijk leeg.
- Drink ‘s avonds minder, zodat je ’s nachts niet zo vaak moet opstaan om te plassen.
- Vermijd stoffen die de blaas prikkelen. Gebruik geen scherpe kruiden en wees matig met alcohol, koffie, zwarte thee en koolzuurhoudende dranken.
- Drink voldoende. Bij te weinig drinken wordt de urine sterk geconcentreerd, wat de blaaswand kan irriteren.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Gebruik voeding rijk aan vitamine E, zoals volkoren granen, zaden, noten en plantaardige olie (bijvoorbeeld walnotenolie).
- Beweeg voldoende.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Bespreek veranderingen bij het plassen steeds met je arts, zoals:
- een zwakkere urinestraal en/of onderbroken urinestraal.
- vaker naar het toilet moeten (ook s’nachts).
- niet in één keer kunnen stoppen met plassen.
- korte tijd tussen twee toiletbezoeken.
- aandrang om te plassen niet meer kunnen uitstellen.
De arts kan je eventueel doorverwijzen naar een uroloog voor verdere onderzoeken. Afhankelijk van de ernst van de klachten, kan er een behandeling gestart worden.
Lees meer
Lees minder
Goedaardige prostaatvergroting
- Stel een aandrang om te plassen niet uit.
- Ga zittend plassen. Zo kun je de blaas beter leeg plassen en is er minder risico op een blaasontsteking.
- Neem de tijd om te plassen. Span je buikspieren niet samen en pers niet. Plas de blaas zo goed mogelijk leeg.
- Drink ‘s avonds minder, zodat je ’s nachts niet zo vaak moet opstaan om te plassen.
- Vermijd stoffen die de blaas prikkelen. Gebruik geen scherpe kruiden en wees matig met alcohol, koffie, zwarte thee en koolzuurhoudende dranken.
- Drink voldoende. Bij te weinig drinken wordt de urine sterk geconcentreerd, wat de blaaswand kan irriteren.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Gebruik voeding rijk aan vitamine E, zoals volkoren granen, zaden, noten en plantaardige olie (bijvoorbeeld walnotenolie).
- Beweeg voldoende.
Gezonde voeding
Eet gezond. Enkele algemene regels:
- Zorg voor regelmaat:
- Eet op regelmatige tijdstippen;
- Sla geen maaltijden over;
- Neem 3 hoofdmaaltijden en eventueel twee tot drie tussendoortjes.
- Eet gevarieerd.
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,… . Vezels hebben een cholesterolverlangend effect.
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Hieronder enkele concrete adviezen
Dranken
- Drink 1,5l tot 2l per dag. Bij voorkeur water.
- Vermijd frisdranken. Deze bevatten erg veel suiker. Teveel suiker leidt tot een verhoging van triglyceriden en zo ook tot een te hoge cholesterol.
Granen en zetmeelhoudende producten
- Eet bij voorkeur volle granen zoals in volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, …
- Vermijd croissants, koffiekoeken, rozijnenbrood, sandwiches,…. Deze bevatten veel vetten en suikers en leveren nagenoeg geen voedingsstoffen.
- Gekookte aardappelen hebben de voorkeur.
- Bereid aardappelpuree enkel met melk, gebruik geen boter of eieren.
- Vermijd vette aardappelbereidingen zoals frieten, kroketten, gratin,…
Groenten en fruit
- Groenten en fruit zijn rijk aan vezels. Eet minstens 200g groenten en twee tot drie stukken fruit per dag.
- Diepvriesgroenten zijn even gezond als verse groenten. Vermijd echter diepvriesgroenten bereid in saus.
- Groenten uit blik zijn een gezond en snel alternatief bij tijdsgebrek. Ze bevatten echter erg veel zout. Gebruik met mate.
- Er bestaan veel verschillende soorten groenten en fruit. Variëren is de boodschap!
- Vermijd fruit op siroop. Blikfruit in eigen sap kan wel.
Vlees, vis en eieren
Kies voor mager vlees, zoals
- gevogelte (zonder vel): kip, kalkoen, struisvogel, wilde eend,....
- kalf, rund.
- puur rundsgehakt.
- paard.
- wild (konijn, haas, hert, ree, everzwijn).
- mager varkensvlees (haasje, mignonette, gebraad),
- mager lamsvlees (bout, filet).
- Magere vleeswaren zoals kippenwit, kalkoenham, ontvette ham, rosbief, filet d’anvers, paardenrookvlees, filet de sax, gebraad.
Vermijd vet vlees zoals:
- vet varkensvlees (spieringkotelet, spek, ribbetjes).
- gehakt (gemengd, varken, gevogelte).
- lamsschouder.
- schapenvlees.
- orgaanvlees (lever, zwezerik, tong).
- kant- en klare vleesgerechten.
- gepaneerde vleessoorten.
- vette vleeswaren (salami, boterhamworst, paté, bereide salades).
Vis is rijk aan onverzadigde vetten. Vette vis is rijk aan omega 3 vetzuren, die een gunstig effect hebben op de cholesterol.
- Eet twee tot drie maal per week vis, waarvan minstens één keer vette vis.
- Mager: kabeljauw, schelvis, wijting tong, zeebaars, pladijs, zeewolf,… .
- Vette vis: haring, zalm, sardienen, ansjovis,... .
- Vermijd gefrituurde of gepaneerde vis.
- Schaal- en schelpdieren (garnalen, krab, mosselen,…) bevatten veel cholesterol. Beperk tot één maal per veertien dagen.
Eet niet meer dan twee eidooiers per week. Dit geldt voor alle bereidingen met eieren, dus ook pannenkoeken, gebak, mayonaise,… Je kunt een omelet ook bereiden met één eidooier en twee of drie eiwitten.
Zuivelproducten
- Kies voor magere of halfvolle melk.
- Vermijd producten met volle melk, verse room, vette kaas of yoghurt.
- Kies voor magere of halfvolle yoghurt of platte kaas.
- Vermijd vette kaassoorten (48+). Magere kaassoorten hebben een vetgehalte van maximaal 30+.
- Vermijd kant- en klare desserten op basis van melk (pudding, ijs, mousses,…).
Vetten
Belangrijker dan de totale vetinname is de kwaliteit van vetten.
- Beperk de inname van verzadigd vet en kies voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan onverzadigde vetten (plantaardige olie, vette vis, noten, zaden).
- Verkies een plantaardige olie boven boter of margarine. .
- Er zijn speciale margarines met plantensterolen op de markt. Deze hebben mogelijk een gunstig effect bij personen met een hoge cholesterol omdat ze de opname van cholesterol ter hoogte van de darm verlagen. Indien je al cholesterolverlagende medicatie gebruikt, bespreek dan het gebruik van dergelijk margarines eerst met je arts.
- Kies zoveel mogelijk voor gezonde bereidingswijzen zoals stomen, koken, grillen, braden,… .
- Vermijd transvetten (koekjes, fastfood, chips, gebak,…).
- Beperk zoveel mogelijk het gebruik van sauzen.
Tussendoortjes
- Eet maximaal twee tot drie tussendoortjes per dag.
- Kies voor caloriearme tussendoortjes zoals vers fruit, mager zuivelproducten, een droge koek, crackers, rijstwafel,… .
- Gebruik zoetstof in plaats van suiker (bijvoorbeeld aspartaam, stevia, tagatesse,… ).
Alcohol:
Drink maximaal twee glazen alcohol per dag.
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Lees minder
Lees meer
Goedaardige prostaatvergroting
|
inleiding - risico op kwaadaardigheid - opsporen - behandelen
|
|
|
functie en ligging van de prostaat - uitleg operatie - verloop opname - ontslagregeling - advies |
|
Lees minder
Lees meer
Goedaardige prostaatvergroting
|
informatie - voorlichting - lotgenotencontact |
|
Lees minder
Lees meer