Als je je ergens aan brandt, ontstaat op die plek een brandwonde.

Er zijn verschillende soorten brandwonden:

• Een eerstegraads brandwonde is een rode, droge, pijnlijke plek (++). Het lijkt op zonnebrand. Er zijn geen blaren en de huid is droog.
• Bij een tweedegraads brandwonde wordt onderscheid gemaakt tussen:
  
  • oppervlakkige tweedegraads brandwonde: is rood-roze en pijnlijk (+++); de plek is vochtig en er is blaarvorming, al dan niet open.
  • diepe tweedegraads brandwonde: is matrood met bleke of witte gebieden en pijnlijk (+). De bovenste laag van de huid is verdwenen.
• Een derdegraads brandwonde is geelwit, perkament, beige, of bruin en doet geen pijn, terwijl het juist een ernstige verbranding is.
  De brandwonde is zo diep dat de zenuwuiteinden in de huid vernietigd zijn. Daardoor voel je geen pijn meer.
• Als de huid nog erger verbrandt, ontstaan er zwarte plekken. Dit heet verkoling.

Waardoor komt het?
Brandwonden kunnen ontstaan door contact met heet water of vet: een tas hete koffie die je omstoot, badwater dat te heet is of spetterende bakboter. Je kunt je ook verbranden door een vlam of een hete ovenschaal aan te raken of door elektriciteit.
Je keel en longen kunnen verbranden door het inademen van stoom of hete lucht.
Ook de (hoogte)zon kan voor verbranding zorgen.
Een verbranding geeft meestal schrik en pijn. De ernst van een brandwonde is niet alleen afhankelijk van de diepte van de verbranding. Ook de omvang van de wonde telt mee.
Verbranding van een groot deel van het lichaam, zoals de hele rug of een been, kan gevaarlijk zijn. Uit grote brandwonden loopt veel vocht, waardoor het risico bestaat op uitdroging van het lichaam. Infecties kunnen een brandwonde ernstiger maken. Als er veel huid verbrand is, kunnen bacteriën gemakkelijk een infectie veroorzaken.Eerste- en tweedegraads brandwonden genezen bijna altijd zonder littekens. Diepere brandwonden kunnen wel littekens geven. Door deze littekens kan de huid vergroeien. Soms kan daardoor het bewegen van een gewricht moeilijk worden.

Lees meer

Lees minder

• Je kunt veel doen om verbrandingen te voorkomen. Zet pannen bijvoorbeeld achterop het fornuis, vooral als je kleine kinderen hebt. Zet een hete theepot niet op de rand van een tafel, maar in het midden. Gebruik goede ovenhandschoenen in plaats van een oude pannelap. Zo kun je zelf allerlei maatregelen bedenken om ongelukjes te voorkomen.
• Bij een verbranding is direct koelen onder stromend water heel erg belangrijk. Afkoeling remt de verbranding. De schade blijft dan beperkt. Houd de brandwond minstens vijf minuten onder de kraan of douche.
  Gebruik koud tot lauw zacht stromend water. IJskoud water geeft kans op onderkoeling.
  Als er geen stromend water is, kun je natte lappen gebruiken. Zelfs onderdompelen in een sloot is beter dan niets doen.
• Laat kleding die aan de brandwonde kleeft, gewoon zitten. De huid beschadigt als je de kleding lostrekt. Bovendien verlies je er kostbare seconden mee.
• Raak een brandwonde zo min mogelijk aan om de kans op een infectie klein te houden. Een droge, rode plek hoef je niet af te dekken. Als de wonde open is of als er blaren zijn, doe er dan verband, een schone doek of een schoon laken op, zodat er geen vuil bij kan komen.

Lees meer

Lees minder

Verzorging van eerste graads brandwonden

• hydraterende zalf of creme. Breng deze in een dunne laag meerdere keren per dag aan tot de roodheid verdwenen is (meestal een kleine week).
• verband of kompressen. De zalf of creme kan worden aangebracht op een kompres voor dat je het aanbrengt. Een verband of kompres is nochtans meestal niet nodig.
• paracetamol (ook verkrijgbaar in siroop voor kinderen) om in het begin de stekende pijn te verzachten.

Verzorging van tweede graads brandwonden

• desinfecterend middel voor de handen: was je handen hiermee vooraleer je aan de verzorging begint.
• gebruik eventueel wegwerp vinyl handschoenen (latexvrij).
• desinfecterend middel type Hibidil om de wonde te reingen en te ontsmetten.
• antiseptische zalf type Flammazine voor de behandeling van de brandwonde en het voorkomen van infecties.
• vetverband voor het aanbrengen op de antiseptische zalf om te voorkomen dat de kompressen in de wonde plakken.
• steriele (eventueel niet in de wonde klevende) kompressen om de wonde af te dekken.
• fixatiepleister of licht elastisch bij voorkeur zelfklevend maar niet aan de huid klevend verband type Peha Haft om de gaasverbanden te bevestigen.
• steriele naald voor het open prikken van blaren. Je mag de blaar alleen doorprikken wanneer deze spanning en dus pijn veroorzaakt. Je kan ook een schaar gebruiken die je op voorhand ontsmet hebt met alcohol.
• paracetamol (ook verkrijgbaar in siroop voor kinderen) om de stekende pijn te verzachten.
• hydraterende zalf of creme om te smeren als de brandwonde bijna genezen is en er jeuk optreedt.
• littekenzalf.
• zonnebrandcreme (volledige bescherming) om na genezing aan te brengen gedurende minstens 1 jaar.

Lees meer

Lees minder

Bij verbranding is koelen erg belangrijk. Pas daarna moet je je huisarts raadplegen:

• als er een geelwitte droge plek ontstaat die geen pijn doet;
• als je een vochtige, rode brandwonde of blaar in je gezicht, op je handen of op je geslachtsdelen hebt;
• als een brandwonde groter is dan de handpalm van degene die zich gebrand heeft;
• als er na enkele dagen geelgroen vocht uit de brandwonde komt;
• als een brandwonde na enkele dagen weer roder en pijnlijker wordt;
• als een baby of kleuter een brandwonde heeft.

Bij een mogelijke inwendige verbranding door het inademen van stoom of hete lucht, moet je direct contact opnemen met de huisarts.

Wanneer er andere verschijnselen zijn waarover je je zorgen maakt, overleg dan met je huisarts.

Lees meer

Lees minder

Lees minder

Lees meer

Je kunt veel doen om verbrandingen te voorkomen. Zet pannen bijvoorbeeld achterop het fornuis, vooral als je kleine kinderen hebt. Zet een hete theepot niet op de rand van een tafel, maar in het midden. Gebruik goede ovenhandschoenen in plaats van een oude pannelap. Zo kun je zelf allerlei maatregelen bedenken om ongelukjes te voorkomen.

Als je een brandwonde oploopt kunnen volgende tips helpen:

• Bij een verbranding is direct koelen onder stromend water heel erg belangrijk. Afkoeling remt de verbranding. De schade blijft dan beperkt. Houd de brandwond minstens vijf minuten onder de kraan of douche.
• Gebruik koud tot lauw zacht stromend water. IJskoud water geeft kans op onderkoeling.
• Als er geen stromend water is, kun je natte lappen gebruiken. Zelfs onderdompelen in een sloot is beter dan niets doen.
• Laat kleding die aan de brandwond kleeft, gewoon zitten. De huid beschadigt als je de kleding lostrekt. Bovendien verlies je er kostbare seconden mee.
• Raak een brandwond zo min mogelijk aan, om de kans op een infectie klein te houden. Een droge, rode plek hoeft u niet af te dekken. Als de wond open is of als er blaren zijn, doe er dan verband, een schone theedoek of een schoon laken op, zodat er geen vuil bij kan komen.

Lees minder

Lees meer