Wat zijn hartritmestoornissen?
Het hart is een spier die, zoals alle spieren in het lichaam, samentrekt als reactie op elektrische prikkels. Bij een hartritmestoornis, of aritmie, gaat er iets mis in het elektrische systeem waardoor het normale ritme van het hart verstoord is.
Het hart van een gezonde volwassene slaat in rust 60 tot 70 slagen per minuut en bij inspanning 160 tot 180 slagen per minuut. De hartslagen volgen elkaar in een regelmatig tempo op. Bij een hartritmestoornis klopt het hart te snel, te traag of onregelmatig. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten hartritmestoornissen.
Bij een tachycardie slaat het hart te snel, met meer dan 100 slagen per minuut in rust.
Wanneer het hart minder dan 50 slagen per minuut slaat, wordt er gesproken van een te trage hartslag of bradycardie.
Hartritmestoornissen komen behoorlijk veel voor, vooral bij oudere mensen. In veel gevallen veroorzaken ze geen klachten en komen ze pas bij algemeen medisch onderzoek aan het licht. Voor lichte verstoringen is meestal geen behandeling nodig. Sommige ritmestoornissen moeten met geneesmiddelen behandeld worden om terug een normaal ritme te krijgen, en om op die manier symptomen te verminderen zoals hartkloppingen, kortademigheid, een licht gevoel in het hoofd en pijn op de borst.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
Hartritmestoornissen zijn het gevolg van een stoornis in de geleiding van elektrische prikkels in het hart. Meestal is de oorzaak een aandoening aan het hart of de bloedvaten, zoals:
- een eerder hartinfarct;
- een aangeboren hartafwijking;
- cardiomyopathie (hartspierziekte);
- hartfalen;
- een eerdere hartoperatie.
De oorzaak kan ook buiten het hart zelf liggen, zoals:
Soms kan er geen directe oorzaak gevonden worden.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Hartritmestoornissen kunnen uitgelokt worden door bepaalde stoffen zoals nicotine en cafeïne.
Rook niet en beperkt de inname van cafeïnehoudende dranken zoals koffie of cola.
Aandoeningen aan het hart of bloedvaten kunnen leiden tot hartritmestoornissen.
Een gezonde levensstijl verlaagt het risico op hart -en vaataandoeningen en zo op ritmestoornissen.
- Beweeg voldoende en houd je lichaamsgewicht onder controle.
- Zorg voor een evenwichtige voeding en wees matig met zout.
- Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag.
Lees meer
Lees minder
Wanneer dien ik een arts te raadplegen?
In veel gevallen zijn hartritmestoornissen onschuldig. Bepaalde ritmestoornissen kunnen echter levensbedreigend zijn. Contacteer steeds je arts bij klachten die kunnen wijzen op een hartritmestoornis, zoals:
- hartkloppingen;
- licht gevoel in het hoofd, soms flauwvallen;
- kortademigheid;
- een drukkend gevoel op de borst;
- misselijkheid, zweten.
Zo kan de oorzaak van je klachten onderzocht worden en kan er eventueel een behandeling gestart worden.
Lees meer
Lees minder
Onderzoeken
Electrocardiogram (ECG) of holteronderzoek
Er wordt een filmpje gemaakt van het hart, waarbij de elektrische activiteit van het hart wordt weergegeven in een soort grafiek met golvende lijnen. Bij een ECG wordt elektrische activiteit van het hart slechts kort geregistreerd. Bij een holteronderzoek wordt de hartactiviteit 24u tot 48u bijgehouden door middel van een draagbaar apparaat.
Inspanningstest
Er wordt een filmpje gemaakt van het hart tijdens inspanning.
Elektrofysiologisch onderzoek
Via de liesader worden er katheters met meetelektroden naar het hart gebracht. De elektrische werking van het hart wordt nagekeken, zodat men kan nagaan welke ritmestoornis u heeft en waar deze ontstaat.
Lees meer
Lees minder
Hartritmestoornissen
Hartritme stoornissen kunnen uitgelokt worden door bepaalde stoffen zoals nicotine en cafeïne. Rook niet en beperkt de inname van cafeïnehoudende dranken zoals koffie of cola.
Aandoeningen aan het hart of bloedvaten kunnen leiden tot hartritmestoornissen. Een gezonde levensstijl verlaagt het risico op hart -en vaataandoeningen en zo op ritmestoornissen.
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Stoppen met roken
Stoppen met roken is moeilijk. Daarom is het heel belangrijk dat je dit goed voorbereidt. Bedenk op voorhand wat voor jezelf de voordelen zijn van stoppen.
Denk ook eens na over wat je moeilijk vindt aan stoppen. Zo heb je van tevoren de moeilijke situaties (bijvoorbeeld op café) reeds doordacht. Je komt dan minder snel voor verrassingen te staan tijdens het stoppen.
- Vermijd stress. In zulke situaties, greep je vóór het stoppen met roken waarschijnlijk automatisch naar je sigaret.
- Vermijd alcohol. Alcohol en roken gaan bij een roker vaak samen. Het drinken van alcohol is dan met het roken verbonden geraakt en kan het verlangen naar roken oproepen.
- Zorg dat er geen sigaretten, aanstekers of asbakken meer in huis zijn als je stopt met roken. Anders maak je het jezelf onnodig moeilijk.
- Vermijd ruimtes waar gerookt wordt.
- Leg je stopdatum vast. Geef deze ook door aan je vrienden en familie. Zij kunnen je dan helpen. Ze weten dat je last hebt van het stoppen en hebben er begrip voor als je wat sneller geïrriteerd bent.
- Stop in één keer. Je hebt dan meer kans op succes. Als je een beetje blijft roken, blijft je lichaam gewend aan de nicotine. Je krijgt snel weer zin in een sigaret.
- Light sigaretten zijn ook geen alternatief, want ook in deze zit er uiteraard tabac.
Als je nog maar net gestopt bent, zul je vaak nog zin krijgen om te roken. Zulke momenten duren meestal niet langer dan enkele minuten. Je kunt het vergelijken met een golf: hij komt op, bereikt zijn hoogtepunt en ebt weg. Na verloop van tijd worden de periodes tussen de momenten waarop je zin hebt om te roken steeds groter. De zin in roken neemt dus af. Het komt erop aan die momenten goed door te komen en dit lukt het best door met trucs de aandacht af te leiden.
- Doe iets anders als je trek krijgt in een sigaret. Bel iemand op, maak een wandeling, onderneem iets. Eet een stuk fruit, drink een glas water, zucht een paar maal diep en houd even de adem in, voordat je weer langzaam uitblaast, alsof je inhaleert.
- Concentreer je op een taak die je volledige aandacht vereist.
- Denk vooral niet: "Eentje maakt niet uit" of "Ik heb er wel één verdiend." Probeer die negatieve gedachten te vermijden en stel positieve gedachten in de plaats: "Ik heb het roken niet nodig om in een betere stemming te komen" of " Ik rook nu al zoveel dagen/ weken niet, dat wil ik volhouden."
- Beloon jezelf! Een beloning geeft iets extra positiefs aan het niet-roken. Geef jezelf ook regelmatig een compliment. Je hebt alle reden om heel trots op jezelf te zijn.
- Blijf alert. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!
- Leef van dag tot dag. Zeg tegen jezelf: "Vandaag rook ik niet!" Maak je nog geen zorgen over morgen.
- De Tabak Stop Lijn is een gratis telefoonnummer voor informatie en advies over stoppen met roken: 0800 111 00. Surf ook eens naar www.tabakstop.be.
Lees minder
Lees meer