Wat verstaan we onder vermoeidheid?
Ben je gaan sporten? Ben je een hele dag druk in de weer geweest? Dan is het normaal dat je je moe voelt. Je zou dit een ‘gezonde vermoeidheid’ kunnen noemen. Je lichaam wil je duidelijk maken dat het aan rust toe is. Na een korte pauze of enkele uurtjes slaap zal je je al heel wat fitter voelen.
Blijf je je moe voelen, ook al heb je geen inspanning geleverd? Zou je ’s morgens al terug je bed in willen kruipen? Dan is je vermoeidheid niet zo gezond. Bovendien kunnen je humeur en concentratievermogen er na een tijdje erg onder lijden.
Je vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben. We zetten ze even op een rijtje:
- Ongezonde levensstijl;
- Slaapproblemen;
- Onevenwichtige voeding;
- Hormonale veranderingen;
- Onderliggende ziekte.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Er zijn heel wat stappen die je zelf kunt ondernemen om van je vermoeidheid af te raken:
- Zet je lichaam in beweging! Ga regelmatig sporten. Wie dit niet ziet zitten kan een stevige wandeling maken. Je zult snel de energie door je lichaam voelen stromen.
- Zorg voor een goede nachtrust. Je zou elke nacht minstens zeven uur moeten slapen. Probeer ook steeds op hetzelfde uur je bed in te kruipen.
- Let op met koffie en andere cafeïnedrankjes. Ze zorgen ervoor dat je ’s avonds moeilijk de slaap kan vatten.
- Eet gezond en gevarieerd. Zo krijgt je je portie vitaminen vanzelf binnen. Sla geen maaltijden over en eet op regelmatige tijdstippen.
- Vermijd alcohol. Je dommelt er misschien makkelijker van in, maar de kwaliteit van je slaap zal er onder lijden.
- Neem voldoende ontspanning. Probeer een gezond evenwicht te vinden tussen werk en vrije tijd.
- Verwen jezelf. Een lekker warm bad, een heerlijke massage of een weekendje er tussen uit kunnen wonderen doen.
Blijft je vermoeidheid aanhouden? Breng dan een bezoek aan je arts!
Lees meer
Lees minder
Wat vertel ik mijn apotheker?
Vertel je apotheker wat meer over je levensstijl. Eet je evenwichtig? Drink je veel koffie, caffeïnedrankjes of alcohol? Beweeg je wel genoeg? Heb je voldoende slaap? Hoelang ben je al vermoeid? Deze informatie kan je apotheker helpen om je het juiste advies te geven. Wanneer je nog last hebt van andere klachten naast vermoeidheid, laat dit dan ook weten aan je apotheker. Zo kan een eventuele onderliggende ziekte misschien aan het licht komen.
Vergeet niet te vertellen wat je zelf al geprobeerd hebt tegen je vermoeidheid.
Je apotheker zal je ook vragen of je medicatie gebruikt. Misschien wordt je vermoeidheid hierdoor veroorzaakt? Ook mag je sommige middeltjes tegen vermoeidheid niet met alle medicatie combineren. Je apotheker weet hier zeker raad mee.
Lees meer
Lees minder
Wat kan mijn apotheker voor me doen?
Bij je apotheker kan je allerlei middelen tegen je vermoeidheid verkrijgen. Knoop een gesprek aan met je apotheker om uit te maken welk product voor je het meest geschikt is.
- Vind je het moeilijk om gezond en gevarieerd te eten? Dan kan een tekort aan bijvoorbeeld vitamine B, vitamine C of magnesium de oorzaak zijn van je vermoeidheid. In dit geval zal je baat hebben bij vitaminepreparaten. Deze worden vaak aangevuld met mineralen, sporenelementen en aminozuren (de bouwstoffen van eiwitten). Kan je ’s nachts moeilijk de slaap vatten en voel je je daarom zo moe? In dit geval kan je je heil vinden in de plantgeneeskunde. Zo kunnen middelen op basis van valeriaan, passiebloem of goudpapaver je nachtrust bevorderen.
- Ben je op zoek naar een opkikkertje om je over je dagelijks dipje heen te helpen? Ginseng is een plant die vaak gebruikt wordt omwille van zijn stimulerende werking. Ook middelen met taurine of guarana kunnen je tijdelijk wat meer energie even. Pas wel op: ze kunnen net als cafeïne nefast zijn voor je nachtrust.
- Soms vind je gelijkaardige producten terug bij de kruidenier. Ze hebben vaak misleidende reclame: ze doen je geloven dat je vermoeidheid als sneeuw voor de zon zal verdwijnen. Jammer genoeg bestaat zo’n wondermiddeltje niet. Bovendien zijn ze niet altijd zonder gevaar. Vraag daarom steeds raad aan je apotheker vooraleer je zulke middelen inneemt!
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Ga zeker langs bij je arts als je je lange tijd vermoeid voelt. Er kan immers meer aan de hand zijn. Ben je een vrouw, dan kunnen hormonale veranderingen aan de grond van je vermoeidheid liggen. De arts kan dit nagaan via een bloedonderzoek.
Soms ligt een ziekte aan de basis van je klacht.
Voorbeelden zijn:
- Een depressie. Voel je je niet alleen vermoeid maar ook lusteloos of heb je nergens zin in? Dan zou een depressie op de loer kunnen liggen. Praat hierover met je arts.
- Bloedarmoede. Vooral jonge, menstruerende vrouwen hebben hier last van.
- Een slaapprobleem. Als je ’s nachts wakker ligt, zal je je overdag moe voelen. Dat is logisch. Je kan ook slecht slapen zonder het zelf te beseffen, bijvoorbeeld als je lijdt aan ‘slaapapneu’. Als je deze aandoening hebt, stop je ’s nachts eventjes met ademen. Gevaarlijk is het niet, want je wordt vanzelf wakker. Voor je nachtrust is het echter fataal.
- Bepaalde hart- of spierziekten.
- Zeer zelden kanker.
Vind je arts niet direct een oorzaak voor je vermoeidheid? Heb je er al meer dan zes maanden last van? Lukt het je niet meer om je dagelijkse activiteiten uit te voeren? Dan zou je kunnen lijden aan het chronisch vermoeidheidssyndroom. Je arts zal dit verder onderzoeken.
Je vermoeidheid kan dus vele oorzaken hebben. Gelukkig is er meestal niets ernstigs aan de hand. Pas je levensstijl aan: beweeg meer, eet gezond en probeer een goede nachtrust te vinden. Na een tijdje zal je je vast al heel wat beter voelen. Maak je je toch zorgen? Vraag dan raad aan je arts of apotheker!
Lees meer
Lees minder
Vermoeidheid
Er zijn heel wat stappen die je zelf kan ondernemen om van je vermoeidheid af te raken:
- Zet je lichaam in beweging! Ga regelmatig sporten. Wie dit niet ziet zitten kan een stevige wandeling maken. Je zult snel de energie door je lichaam voelen stromen.
- Zorg voor een goede nachtrust. Je zou elke nacht minstens zeven uur moeten slapen. Probeer ook steeds op hetzelfde uur je bed in te kruipen.
- Een powernap is een middagdutje. Het is een korte slaap van 20 minuten om je energie terug op peil te brengen. Langer dan 20 minuten blijven liggen is af te raden, want dan kan het zijn dat je juist meer vermoeid bent.
- Let op met koffie en andere cafeïnedrankjes. Ze zorgen ervoor dat je ’s avonds moeilijk de slaap kan vatten.
- Eet gezond en gevarieerd. Zo krijgt je je portie vitaminen vanzelf binnen. Sla geen maaltijden over en eet op regelmatige tijdstippen. Varieer, vermijd suikers, vetten en zout en eet minstens 3 keer per dag.
- Vermijd alcohol. Je dommelt er misschien makkelijker van in, maar de kwaliteit van je slaap zal er onder lijden.
- Neem voldoende ontspanning. Probeer een gezond evenwicht te vinden tussen werk en vrije tijd.
- Verwen jezelf. Een lekker warm bad, een heerlijke massage of een weekendje er tussen uit kunnen wonderen doen.
- Zout in bad activeert de bloedsomloop terwijl je spieren ontspannen. Doe een halve kilo zout in je water voor je in bad gaat.
- Ijzer-, vitamine D en vitamine B tekort kunnen leiden tot vermoeidheid. Je kunt bij je dokter via een bloedonderzoek laten testen of je eventueel een tekort hebt. Dan kan de dokter je een voedingssupplement voorschrijven om het tekort aan te vullen.
- Blijft je vermoeidheid aanhouden? Breng dan een bezoek aan je arts!
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Gezonde voeding
Eet gezond. Enkele algemene regels:
- Zorg voor regelmaat:
- Eet op regelmatige tijdstippen;
- Sla geen maaltijden over;
- Neem 3 hoofdmaaltijden en eventueel twee tot drie tussendoortjes.
- Eet gevarieerd.
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,… . Vezels hebben een cholesterolverlangend effect.
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Hieronder enkele concrete adviezen
Dranken
- Drink 1,5l tot 2l per dag. Bij voorkeur water.
- Vermijd frisdranken. Deze bevatten erg veel suiker. Teveel suiker leidt tot een verhoging van triglyceriden en zo ook tot een te hoge cholesterol.
Granen en zetmeelhoudende producten
- Eet bij voorkeur volle granen zoals in volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, …
- Vermijd croissants, koffiekoeken, rozijnenbrood, sandwiches,…. Deze bevatten veel vetten en suikers en leveren nagenoeg geen voedingsstoffen.
- Gekookte aardappelen hebben de voorkeur.
- Bereid aardappelpuree enkel met melk, gebruik geen boter of eieren.
- Vermijd vette aardappelbereidingen zoals frieten, kroketten, gratin,…
Groenten en fruit
- Groenten en fruit zijn rijk aan vezels. Eet minstens 200g groenten en twee tot drie stukken fruit per dag.
- Diepvriesgroenten zijn even gezond als verse groenten. Vermijd echter diepvriesgroenten bereid in saus.
- Groenten uit blik zijn een gezond en snel alternatief bij tijdsgebrek. Ze bevatten echter erg veel zout. Gebruik met mate.
- Er bestaan veel verschillende soorten groenten en fruit. Variëren is de boodschap!
- Vermijd fruit op siroop. Blikfruit in eigen sap kan wel.
Vlees, vis en eieren
Kies voor mager vlees, zoals
- gevogelte (zonder vel): kip, kalkoen, struisvogel, wilde eend,....
- kalf, rund.
- puur rundsgehakt.
- paard.
- wild (konijn, haas, hert, ree, everzwijn).
- mager varkensvlees (haasje, mignonette, gebraad),
- mager lamsvlees (bout, filet).
- Magere vleeswaren zoals kippenwit, kalkoenham, ontvette ham, rosbief, filet d’anvers, paardenrookvlees, filet de sax, gebraad.
Vermijd vet vlees zoals:
- vet varkensvlees (spieringkotelet, spek, ribbetjes).
- gehakt (gemengd, varken, gevogelte).
- lamsschouder.
- schapenvlees.
- orgaanvlees (lever, zwezerik, tong).
- kant- en klare vleesgerechten.
- gepaneerde vleessoorten.
- vette vleeswaren (salami, boterhamworst, paté, bereide salades).
Vis is rijk aan onverzadigde vetten. Vette vis is rijk aan omega 3 vetzuren, die een gunstig effect hebben op de cholesterol.
- Eet twee tot drie maal per week vis, waarvan minstens één keer vette vis.
- Mager: kabeljauw, schelvis, wijting tong, zeebaars, pladijs, zeewolf,… .
- Vette vis: haring, zalm, sardienen, ansjovis,... .
- Vermijd gefrituurde of gepaneerde vis.
- Schaal- en schelpdieren (garnalen, krab, mosselen,…) bevatten veel cholesterol. Beperk tot één maal per veertien dagen.
Eet niet meer dan twee eidooiers per week. Dit geldt voor alle bereidingen met eieren, dus ook pannenkoeken, gebak, mayonaise,… Je kunt een omelet ook bereiden met één eidooier en twee of drie eiwitten.
Zuivelproducten
- Kies voor magere of halfvolle melk.
- Vermijd producten met volle melk, verse room, vette kaas of yoghurt.
- Kies voor magere of halfvolle yoghurt of platte kaas.
- Vermijd vette kaassoorten (48+). Magere kaassoorten hebben een vetgehalte van maximaal 30+.
- Vermijd kant- en klare desserten op basis van melk (pudding, ijs, mousses,…).
Vetten
Belangrijker dan de totale vetinname is de kwaliteit van vetten.
- Beperk de inname van verzadigd vet en kies voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan onverzadigde vetten (plantaardige olie, vette vis, noten, zaden).
- Verkies een plantaardige olie boven boter of margarine. .
- Er zijn speciale margarines met plantensterolen op de markt. Deze hebben mogelijk een gunstig effect bij personen met een hoge cholesterol omdat ze de opname van cholesterol ter hoogte van de darm verlagen. Indien je al cholesterolverlagende medicatie gebruikt, bespreek dan het gebruik van dergelijk margarines eerst met je arts.
- Kies zoveel mogelijk voor gezonde bereidingswijzen zoals stomen, koken, grillen, braden,… .
- Vermijd transvetten (koekjes, fastfood, chips, gebak,…).
- Beperk zoveel mogelijk het gebruik van sauzen.
Tussendoortjes
- Eet maximaal twee tot drie tussendoortjes per dag.
- Kies voor caloriearme tussendoortjes zoals vers fruit, mager zuivelproducten, een droge koek, crackers, rijstwafel,… .
- Gebruik zoetstof in plaats van suiker (bijvoorbeeld aspartaam, stevia, tagatesse,… ).
Alcohol:
Drink maximaal twee glazen alcohol per dag.
Lees minder
Lees meer